Çifte Standartlar Enstitüsü
Avrupa her hususta çifte standartlıdır.Onların millet kavramını algılaması da böyledir.50’den fazla etnik unsura sahip olan Fransa, kendi içinde Fransa’nın büyüklüğünü işlerken, başta Türkiye olmak üzere mazlum milletlere karşı bölücülük politikası gütmektedir. Fransa, Kürt Enstitüsü adıyla bölücülüğün siyasi ve kültürel merkezlerinden birini de kurmuştur.
Kürt Enstitüsü
1945 yılında Sorbon Üniversitesi’ne bağlı olarak Doğu Dilleri ve Uygarlıkları Ulusal Enstitüsü kurulur. Bu kürsünün başkanlığına Celadet Bedirhan ile Kürtçe Gramer kitabını yazan Roger Lescot getirilir. Roger Lescot’un 1946 yılında Şam’a görevli olarak gidişinden sonra, Kürdoloji Kürsüsü başkanlığına Kamuran Bedirhan getirilir. Ve bu enstitüsü, bölücülük faaliyetlerinde önemli bir karargah hüviyetine bürünür.
Fransa’da 50 Etnik Unsur !
Fransız yazarı Jean Finot’un ‘ilk akla gelenler diye saydığı’ 50’den fazla etnik unsurdan oluşan Fransa(1), Kürt Enstitüsü ile bölücülük çalışmalarını destekler. Aynı Fransa, Cezayir birliğine karşı da Berberi Enstitüsü ile bölücülere lojistik destek sağlar. (2)
1947 yılında Fransa’ya yerleşen Kamuran Bedirhan, burada Sorbon Üniversitesi Yaşayan Doğu Dilleri Bölümünde Kürtçe dersler vermeye başlar. Kürtçülük çalışmalarının uluslararası arenada tanıtımında etkili olur. (3) Kamuran Bedirhan’ın 1970 yılında emekliye ayrılmasından sonra, onun görevini öğrencisi Joyce Blau üstlenir. (4)Kamuran Bedirhan 1978 yılında vefat eder. (5)
Etnik Kimlikten Öncesi
Bugünkü anlamda milliyet, Fransız İhtilali’yle ortaya çıkan bir kavram. Etnik farklılık kavramı bizde, Batı etkisiyle gelişmiştir. Osmanlı’da Türk, köylü demek, tarımsal üreteci demektir. Etnik kökeni ne olursa olsun yalnızca kentliler Osmanlıdır. Kırdakiler, düzlük yerdekiler Türk, dağdakiler Kürt, Göçerler Türkmen, belli yerlerde gezenler Yörük, çöl insanları, kervancılar Araptır. “Bir anlamda bu kavramlar Osmanlı’ya göre mesleki toplulukları” tanımlar. (6)
Apo Diyor ki: ‘Türklüğe dayanmaktan başka çarenin kalmadığı yıllar’
Osmanlı Devleti yıkıldığında, elimizde kalan topraklar üzerinde imparatorluğun yeniden ihyası mümkün değildi. Bu topraklarda inşa edilen devlet, dönemin özelliğini taşıyacak şekilde, ister istemez ulus devlet olacaktı. Cumhuriyeti kuranların gördüğü, bu olguyu görmekti. Bazı Siyasal İslamcı aydınların bugün hala görmediğini Apo bile görmüştür. Şimdi şu satırları okuyalım, Abdullah Öcalan ne diyor : “İmparatorluğun dağıldığı, artık Türklüğe dayanmaktan başka çarenin kalmadığı yıllardı. Dolayısıyla (Mustafa Kemal’in) aşırı bir milliyetçi olması kaçınılmazdı. Bunu paşa tarzı yapacaktı. En üst düzeye dayanarak yapacaktı. Rütbesinin gereği bu. Milliyetçiliği de öyledir, dönemi gereğidir. ”(7)
Kürtçe Yayın Talebinin Amacı: Hukuki Tescil
Herkesin kendi anadilinde eğitim yapması, başlangıç itibariyle hoş bir düşünce gibi görünebilir. Fakat bunun nasıl gerçekleştirileceği sorusu, kolay cevaplanacak bir soru değildir.Bu konuda Batı ülkelerinin vardıkları, müspet bir sonuç da yoktur. Üstelik Siyasi Kürtçülerin, dil ve gramer problemleri konusundaki arayışları sonuçlanmamışken, olur veya olmaz diye oltaya takılmanın anlamı yoktur.
Irak hükümeti, ülkesi içindeki Kürtlere kendi dilinde eğitim ve yayın hürriyeti hatta otonomi verdiği halde Barzani’nin (ve bilahare Talabani’nin) Irak’tan bağımsızlık talepleri bitmemiştir. (8) Önce İngiliz şimdi de Amerikan sponsorluğunda ayrılıkçı taleplerini sürdürüyorlar. Aynı durum, İspanya’da bugün Siyasi Kürtçülerin taleplerinden daha fazlası kendilerine verilmesine rağmen, Bask milliyetçileri tarafından istenmektedir.
Kürtçe eğitim talebinde bulunan Siyasi Kürtçüler, taleplerinde ciddi değildirler. Bu talepte bulunanlar, öncelikle kendi aralarındaki bütün yazışmaları ve konuşmaları, kendi dillerinde yapmalıdırlar. Dahası Kürtçe gazete dergi yayınlamak serbest olduğu halde, Kürtçe dergilerin okunmadığı bizzat Kürtçüler tarafından itiraf edilmiştir. 1998 yılında Mezopotamya Kültür Merkezi’nde Kürdistan Gazetesinin 100. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen Kürt Gazeteciliğinin Genel Durumu başlıklı forum düzenlenir. Forumda konuşanlardan Fehim Işık, ‘Kürtçe yayınlanan dergilerin okunmadığını’ söyler. (9)
Kürtçe yayın ve eğitim talebinde bulunanların asıl gayesi, “bu dil ile gerçek bir eğitim yapılması değil, Türkiye’nin, iki dilli bir ülke olduğunun tescil edilmesidir.” Bu durum sağlandıktan sonra ‘de facto’ (fiili) durumdan de jura (hukuki) duruma geçilecektir. Burdan çıkan iki sonuç olacaktır:
1. Türkiye Cumhuriyeti, Türk ve Kürt halklarından oluşmuş bir devlettir.
2. Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi dilleri Türkçe ve Kürtçe’dir. (10)
Bağımsızlık öncesi aşama olan federasyon veya otonomi talepleri, bu kazanımlardan sonra dillendirilecektir.PKK’nın bağımsız devlet projesinden vazgeçtiği görüşü yanlıştır. Bu konuda Abdullah Öcalan’ın İtalya’da bulunduğu sırada Tayfun Talipoğlu’na anlattıkları ilginçtir: “Zaten Türkiye fazla büyümüş. Nüfus kaldıramıyor. Yani Kürtler gitsin kendini homojen etsin demek İstanbul’un kurtulması demektir. ”(11) Kürtlerin İstanbul’dan Güneydoğu’ya göçü ve ‘kendini homojenleştirmesi’ hedeflenen devletin sosyal zeminini oluşturacaktır. Çünkü bugünkü haliyle Güneydoğu homojen değildir, değişik halklar bölgede birlikte yaşamaktadır. Kürtçe yayın taleplerine verilecek en iyi cevap, Kürtçenin (kırmançı dilinin) Güneydoğunun ortak dili olmadığının altını çizmektir. Kürtçe, sadece bölgedeki dillerden bir dildir.
Kürt Dilleri’nin Problemleri
Aşağıdaki görüşler, Murad Ciwan’ın Kürtçe Dilbilgisi adlı eserinin önsözünden alınmıştır. Kürtçe eğitim ve Kürtçe yayına geçelim geçmeyelim tartışmalarının sürdüğü bir dönemde, dilin durumu hakkında faydalı gözlemler sunmaktadır.
Yazı Dili Oluşturulamadı
“... halkımız yasaklama, baskı ve asimilasyonun gazabına uğradığı için, dilimiz yeterli çağdaş gelişmeyi sağlayamamış, yazılı edebiyatta tüm Kürtlerin gereksinimini karşılayacak, tümü tarafından rahatlıkla anlaşılıp kullanılabilecek ortak bir yazı dili oluşmamıştır. ”
“Tüm olanak ve gelişmelere rağmen, söz konusu ülkelerde farklı yörelerde günlük yaşamda insanlar halen farklı lehçeler kullanmaktadırlar. Ancak süreç içinde bu lehçe ve ağızlar, egemen yazı dili haline gelen lehçenin ya da diğer lehçeler ‘asimilasyonu’na uğradıklarından, birbirlerine daha da yakınlaşmış, aralarındaki farklılıklar önemli oranda kapanmıştır. Oysa dilimiz Kürtçe, ne böylesi olanakları elde edebilmiş ne de böylesi bir süreci yaşayabilmiştir. Bu nedenle ulusun tüm bireyleri için geçerli olan bir yazı dili oluşamadığı gibi, lehçe ve ağızlar arasındaki ciddi farklılıklar da kendisini koruyagelmiştir. ”
Lehçelere Ülke Etkisi
“Hatta lehçelerimizin her biri asimilasyon politikası sonucu Arapça, Farsça ve Türkçe'nin zorunlu etkisi altında kaldıkları için birbirlerinden daha da uzaklaşmışlardır. Ulusun ve ekonomik pazarın tümü tek bir siyasal otoritenin egemenliği altında bütünleşmediğinden ve her parçadaki siyasal otorite, dilimizi yasaklayan yabancı otorite olduğundan, her yöre, aşiret ya da köy kendi dar çerçevesinde kalmış, birbirlerinin lehçe ve ağızlarına aşina olamamış, birbirlerini duyamamışlardır. Bunun sonucunda, dil, edebiyat v.s. çalışmalarıyla ilgilenen aydınları saymazsak, sıradan insanlarımız birbirlerinin lehçe ve ağızlarını anlayabilme olanağına kavuşamamışlardır.”
Murad Ciwan’ın internet ortamından aldığımız bu görüşlerini inceledikten sonra şu karara varıyoruz.Yüce Allah, insanları birbirini tanımak ve sevmek için farklı dillerde ve renklerde yaratmıştır. Kürtlerin kullandığı dil ya da diller de bu hikmet mucibince vardır. Ve bu haliyle her dil gibi, Kürtçe dili ya da dilleri de saygıya değerdir ve korunmalıdır. Bu konuda hükümet de, ileri adımlar atmayı düşünmeli ve üniversitelerde Zazaca, Soranca, Kırmançca, Süryanice, Yezidice, Mahalli Arapçalar ve bu dillerin lehçeleri üzerinde ciddi araştırmalar yapılmasını sağlamalıdır.Bu süreçte altını çizeceğimiz birinci konu, güneydoğuda tek bir dil konuşulmadığını işaret etmektir.Yani Avrupa’nın emrettiği gibi, eğitime ve yayına geçiverilecek tek bir dil oluşumu yoktur.Lehçe ayrımı sınırlarının ötesinde dil olarak ifade edilebilecek ana dil öbekleri ile karşı karşıyayız.Yerel bir dili veya lehçeyi seçerek, diğer unsurlara da yayın veya eğitim dili olarak dayatmak da insan haklarıyla bağdaşır bir şey değildir.
Mahmut Çetin
KAYNAKLAR
1.Batı İdeolojisi, Irkçılık ve Ulusal Kimlik Sorunumuz Taner Timur Yapıt Haziran Temmuz 1984 s. 5 sf. 25
2.Ortadoğu Denkleminde Türkler Kürtler Araplar Yahudiler Mustafa Özcan Marifet Y. İstanbul 1994 sf. 260
3.Hoybun Örgütü ve Ağrı Ayaklanması Rohat Alakom Avesta Y. İstanbul 1998 sf. 33-58-100-103
4.Kürdoloji Biliminin 200 Yıllık Geçmişi (1787-1987) Rohat Deng Y. İstanbul 1991 sf. 54
5.Devletler ve Hanedanlar Yılmaz Öztuna Türkiye (1074-1990) C. II Kültür Bakanlığı Y. Ankara 1996 sf. 516
6.Dr. Selahattin Erhan:Batılı Bakış Anadolu’daki Uyumu Açıklayamaz ! Doğan Duyar Aydınlık 20 Mayıs 1995 s. 413 sf. 12-13
7.Öcalan ve Burkay’la Kürt Sorunu Oral Çalışlar Pencere Y. İstanbul 1993 sf. 69
8.Musul Meselesi ve Irak Türkleri Kadir Mısıroğlu Sebil Y. İstanbul 1994 sf. 167
9.Kürt Basın Geleceği Onurluca Sürdürülecek Ülkede Gündem 27 Nisan 1998
10.Anadilde Eğitim Üzerine Odaklandırılmış Bir Büyük Projeye Dair Durmuş Hocaoğlu Türk Yurdu Nisan 2002 c. 22 s. 176 sf. 19-21
11.Operasyon Tuncay Özkan Doğan Kitap 6. Baskı İstanbul 2000 sf. 208
[email protected]
|
