|
|
|
|
|
Mehmet Nadir
matematikçi, akademisyen
eğitimci
1856 yılında Sakız adasında fakir bir ailenin çocuğu olarak doğdu. İlk ve orta öğrenimini sınıf birincisi olarak Bursa’da Askeri İdadi’de tamamladı. İstanbul Kuleli Askeri Lisesi'nden mezun oldu.
Yüksek öğrenimine Harbiye’de devam ederken kendi isteğiyle Deniz Harp Okulu'na nakledildi. Bu okuldan deniz kurmay üsteğmen olarak mezun oldu.
Dehasıyla öne çıktı. Divanhane Bahriye Meclisi Başkanlığı’nda sekreterliğe atandı. 1878 yılında Darüşşafaka’da matematik dersleri vermeye başladı.
Deniz Harp Okulu ve Darüşşafaka’daki görevlerinden ayrılarak arkadaşı Hüseyin Avni ile birlikte Londra’ya gitti. 1879-1880 yılları arasında İngiltere’de yüksek gece kurslarına devam ederek matematik eğitimini geliştirdi.
Yurda döndüğünde Selanik’li Abdi Kamil Efendi ile tanıştı. 1882 yılında ortak olarak Şems-ül Maarif adında ilk özel okulu açtılar.
2 yıl sonra 1884 yılında Numûne-i Terakki adlı kendi özel okulunu açtı. 1891 yılında aynı adla Türkiye’de ilk özel liseyi açtı. 1887 yılında aynı isimli ilk öğrenci dergisini çıkardı.
1895 yılında eğitim teorileri üzerine incelemeler yaptı. 1881-1888 yılları arasında şekspir’den çeviriler yaptı. Hamlet'i ilk kez Türkçe’ye çevirdi.
Siyasi nedenlerle 1896 yılında Numûne-i Terakki Okulu devletleştirildi ve okulun kadrosu dağıtıldı.
Saraya bağlı olan Tophane’deki Aşiret Mektebi’ne müdür olarak atandı. 5 yılın ardından 1902 yılında “Cemiyeti Rusumiye” (vergi dairesi) üyeliğine tayini çıktı. Önce Kastamonu İli Maarif Müdürlüğü’ne oradan da 1903 yılında Halep Maarif Müdürlüğü’ne tayin edildi.
1908 yılında Trablusgarp’a gönderildi. 1911 yılında Trablusgarp’ta İtalyan işgali başlayınca İstanbul’a döndü. Edirne’ye atandı. 1912 yılında Bulgar işgali başlayınca yeniden İstanbul’a döndü. Darüşşafaka’da müdür olan eski öğrencisi Fuat Şemsi onu yüksek hesap dersi hocalığına atadı.
Bir süre sonra Maarif Nazırı Şükrü Bey’in girişimiyle 1915 yılında İnas Darülfünunda (Kızlar Üniversitesi) yüksek hesap dersi hocalığına atandı. Son olarak 1919 yılında eski öğrencisi Salih Zeki’nin yönetimindeki Darülfünun’da sayılar teorisi kürsüsü kuruldu ve bu kürsünün başına getirildi.
1916-1927 yılları arasında Fen Fakültesi Mecmuası’nda 12 makalesi yayınlandı. Bunlardan iki tanesi özgündür. Bir tanesi A. Boutin’in sorduğu kongürans denklemine 1908 yılında getirdiği çözümü, diğeri ise bölünme işleminde kalan’ın bulunması için önerdiği yeni algoritmayı anlatmaktadır.
13 Aralık 1927 tarihinde İstanbul Bebek’teki evinde vefat etti.
ESERİ:
Hesabı Nazari
Mehmet Nadir
Milli Matbaa, 1926
(Milli Kütüphane Kataloğu)
HAKKINDA YAZILANLAR
Mehmet Nadir Bir Eğitim ve Bilim Öncüsü
Erdal İnönü
Tubitak Yayınları
“Elinizdeki kitapta eğitim alanında önemli atılımlar yapmış öncü bir ismin, Mehmet Nadir'in yaşam öyküsü anlatılmakta. Bu ilginç öykü aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim ve bilimde çağdaş hamleler gerçekleştirmek isteyen kişilerin karşılaştıkları güçlüklere ve bu güçlüklere karşı verdikleri uğraşa da ışık tutmakta. Değerli bilim adamı Erdal İnönü'nün kaleminden, bilim tarihimizin dikkat çekici bir sayfası...”
AYRINTI
Mehmet Nadir'in Başarıları
1900 yılında Fransa’da yayınlanan “I’Intermediaire des Mathematiciens” dergisi ile yazışmaya başladı. Verdiği yanıtlar arasında en çok ses getireni ise A. Boutin adındaki matematikçinin 1897 yılında dergiye gönderdiği bir soruya yanıt alamaması ve 1906 yılında ise sorunun tekrarlanması üzerine Mehmet Nadir’in 1908 yılında Halep’ten soruya çözüm göndermesidir. Derginin 10. nüshasında problemin çözümü Mehmet Nadir imzasıyla yayınlandı.
Mehmet Nadir, tanınmış Alman matematikçisi Felix Klein’e mektup yazarak, önerdiği algoritmanın bilinip bilinmediğini sormuş yanıt olarak bu yönteme şimdiye kadar rastlanmadığı belirtilerek kendisi tebrik edilmiştir.
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
|
biyografi.net
|
Tanıtım |
 |
|
|
 |
|
|
Tanıtım |
 |
 |
|
