|
|
Mehmet Niyazi
şair, yazar, gazeteci, öğretmen
Romanya Türk Edebiyatı
30 Kasım 1878 tarihinde Romanya’nın Dobruca şehrinin Aşçılar köyünde doğdu. İlk öğrenimini doğduğu köyde yaptı. 1889 yılında İstanbul’da okumaya hak kazandı. Türkiye'de eğitim aldı. Öğretmenlik yapmak üzere 1898 yılında Kırım’a gitti. Kısa süre sonra Çar hükümetinin çıkardığı zorluklar sonunda tekrar Türkiye'ye geri döndü.
1904 yılında babasının vefatı üzerine Romanya'nın Köstence şehrine gitti. Köstence'de 3 sene öğretmenlik yaptı. Sonra okul müdürü oldu. 7 yıl Köstence’de kaldıktan sonra Dobruca'ya geldi. Burada Pedagoji Enstitüsü’nde öğretmenlik yaptı. 1910-1912 senelerinde Dobruca'da Teşvik ve Doruca Sedası gazetelerinde redaktörlük yaptı. 1914 senesinde müslümanlar için açılan eğitim merkezinde Türk dili ve edebiyatı öğretmeni olarak çalıştı.
1917 yılında tekrar Kırım'a döndü. Burada Hak sesi gazetesinin redaktörü oldu. Kırım’da kısa süre de olsa Zincirli Medrese’de müdür olarak vazife yaptı. 1920 yılında yine baskı ve zorlamalar üzerine Romanya'ya döndü. Romanya'da "Işık",”Mektep ve aile" gazetelerini neşretti. 1911 senesinde İstanbul'da "İthafat", 1919’de "Kok kitap ", 1931’de Pazarcık'ta (Romanya) "Saq iş" şiir kitabını yayınladı. Şiirleri “Yaş (genç) Tatar Yazarları" (İstanbul 1913), "Kırım Şiirleri" (1995 Köstence) adlarındaki şiir ve hikaye antolojilerinde yayınlandı.
28 Kasım 1931 tarihinde vefat etti. Mezarı Mecidiye’dedir.
ŞİİRLERİ
Yeşil Ada
Tabiattan,toplanılgan şeşekten
bek tuzuv bir demetsin,Yeşil ada!
kimerde bir yaprakların solsa da,
barmı,bilmem, senday aruv koringen!
Sanke kudret koluman işlengensin!
Ter temiz bir avaman beslengensin!
Denizlerde sırlar algan dalgalar!
Erten,akşam eteklerin öperler!
Son saygıman o sırlarnı serperler!
Ondan ülkem alır bağlar,bağçalar.
Denizlermen,dalgalarman aytışkan
Bir dülbersin bizmen gizli tanışkan!
Yüksek,yüksek minberlayday tavların!
Üstlerinden kelgen sesni dinleyik!
Oh!Bek tatlı! Biz de şulay inleyik!
Derdin ayta ölülerge savların,
Hutbe okuy,sanke Vatan perisi,
Bir cevherday sözünin er birisi!
Bo tatlı ses geşken künden bizlerge
Gayret bergen akikatlar anlata!
Menday zayıf kaliblerge söz kata!
Diy ki: gayret kerek endi sizlerge!
Gayret kanday lakırdı.Anlamaymız...
Biz yarınnı bu künden oylamaymız!
Cılay tura, sevda yeri, Uşkan suv!
Suygu yaşay özenlerde,göllerde!
Meleklerge oynaş yeri çöllerde!
Közlerinmen(Akkan suvday)sağın kuv!
Yeşil curtka dilberlikler şaşılgan,
Monlik ketip,nurlı kuneş aşılgan!
TATAR BAR MI? DEP SORAĞANLARGA
“Tatar bar mı?" Dep kim soray? Men barman!
Adın, sanın bek tanığan caş tatarman!
Türkten özge tuvğanım yoq dünyada
Türknün öz qardaşı çongarman
Millet adım Türk bolsa da ... Tarihte
Şanlı adım Tatar... şay dep yazarman.
Öz tereğin beğenmegen saygısızlarğa
Gür davuşman "kerekmeysiz!" dep aytarman
Kelgen, keçken hanlıqlarnı, barlıqlarnı
Yoqtı degen qansızlağa cav bolarman
Sav bol, aruv millet, bu gün yuqlasanda,
Közyaşımman betin sıypap men yantarman
Talq bolsay da halq katında suretin bar
Kün körersin sen de halqtay itibarman
Men körmesem savlığımda bunday künler
Mezarımda: "tatar qayday"? dep sorarman
"Tatar qayday?" dep sorarman mezarımdan
Alalmasam yahşı cevap, ah... Cılarman...
Men kaydaman?
Bir karavda oysuz osken balaman,
Bir karavda oylana da kalaman.
Balaligim tutsa,kulup caynayman,
Karlik eske tushse,elden yalaman.
Kun ozgarsam kulkulermen dimen de,
Surek ketmi, mugaya toktalaman.
Kulgenimde shayna bir kulush,kul bolsun.
Kule turup curekke ot salaman.
Men omrumde az kuldum,kop ciladim.
CIlay, cilay, tubunde cal alaman.
Halknin korgen kunlerin bir kormedik;
Men de shashtim,nechun dertli bolaman?
Bu dertni men kaydan aldim?Kaydayman?
Belki, curtsuz kalgan,okkksuz balaman!
Curt degende curegimden ot chika.
Derdim de shu:"Curt!" di de kozgalaman.
1905 Kostence
HAKKINDA YAZILANLAR
Balkanlar’da Türk Şiiri - Balkan Türklerinin Kimlik Destanı
Suat Engüllü
1. Karşıyaka Şiir Kurultayı
19-21 Mart 2004/ İzmir
1990 yılından sonraki Türkiye Cumhuriyeti hükümetlerinin izlemeye çalıştıkları, dış Türklerle ilgili aktif politikanın pozitif bir sonucu olarak, Romanya Türkleri arasında da, bir edebî faaliyetin başlatıldığına şahidiz. Ancak kanımızca Mehmet Niyazi, İsmail Ziyaeddin, Acemin Baubek, Ahmet İsmail Daut, Emel Emin gibi şairlerin çalışmalarıyla varlığını sürdüren, henüz emekleme döneminde olan Romanya Türk şiirinin daha hızlı gelişim sürecine girebilmesi için, biraz daha beklememiz gerekecektir. Sadece beklememiz değil tabiî. Şiire gönül vermiş Romanya Türk aydınlarına etkin destek ve yardımda bulunmamız da.
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
