|
|
|
|
|
Müştak Baba
mutasavvıf, şair
musikişinas
Müştak-i Bitlisi
1759 yılında Bitlis’te doğdu. Asıl adı Muhammed Mustafa Müştak’tır. Müştak Baba'nın kullandığı mühürde “Muhammed Mustafa Müştak-ı Didar” yazılıdır.
Babası Molla İbrahim, annesi Güneş Hatun'dur. Annelerinin nesebi, Abdulkadir Geylani'ye dayanmaktadır.
Müştak Baba 10 yaşındayken babasını kaybetti. Onu dedesi Hacı Süleyman Hoca büyüttü. İlk mektepten sonra 12 yaşında dedesi tarafından Medreseye bırakıldı.
Medreseden kaçarak sık sık saza, söze, musikiye ve şiire meyletti.
Dedesi 15 yaşından itibaren torununu, Bitlisin Güneşi, Şems-i Bitlisi’nin yanına verdi
Şems-i Bitlisi, aynı zamanda Müştak Baba'nın amcasıdır. Bir süre amcasının yanında ders aldı. Amcasının tavsiyesi üzerine 20 yaşında Hacı Hasan Şirvani'nin yanına gitti. Bu zatın yanında kaç yıl kaldığı bilinmemektedir.
Hacı Hasan Şirvani’den icazet (diploma) aldı. Daha sonra irşada başladı.
Müştak Baba, Hacı Hasan Şirvani’den sadece tasavvuf dersi değil aynı zamanda musiki eğitimi de aldı.
Musikinin inceliklerine vakıf olan Müştak Baba, musikinin ruh hastalarını tedavi etmede bir vasıta olduğuna inanmıştır.
Belli bir çağa gelen Müştak Baba Bitlis’te evlendi. Bu evlilikten biri erkek, ikisi kız olmak üzere üç çocuğu dünyaya geldi. Kızlarından birisi Tafte Hanedanından Ahmet Bey'le, diğeri de Ahmet Muhlis Paşa ile evlendi. Oğlu Edhem Baba ise Müştak Baba'nın ölümünden sonra onun ismini temsil eden bir evlat oldu.
Müştak Baba bir süre İstanbul'da kaldı. Sultan 2. Mahmut’un en gözde nedimlerinden birisi oldu.
Gerek engin kültürü, gerek şiirdeki dehası, gerek musikideki icra yeteneği ve gerekse düşünceleriyle çevresinden takdir topladı. Şeyh-ül Mütehayyirin lakabıyla anıldı.
1832 yılında Bitlis'e gitmek amacıyla İstanbul’dan ayrıldı. Dönüş güzergahında olduğunda olan Muş’a ulaştı. Muş'ta birkaç gün kaldı. Burada katledildi.
ESERLERİ:
Birçok eser yazan Müştak Baba'nın en önemli eserleri şunlardır:
1.Âsârü’l Müştak Esrarü’l-Uşşak.(Asar) (Biyografi)
2.Divan-ı Müştak Baba
3.Mektubat-ı Kimya-yı Müştak
4.Baharname (Farsça divan)
5.Mişkâtü’l-Müştak Mir’atü-l Uşşak
Ankara başkent olacak
Ankara’nın başkent olacağını 140 yıl önceden söyledi.
Başlı başına bir eser olan Müştak Baba'nın divanı çok ilginç bilgiler vermektedir. Ankara’nın Başkent olacağını 140 yıl önce Müştak Baba müjdelemiş ve divanında zikretmiştir.
Müştak Baba ve Musiki
Müziğin; ruhun beslediğini yıllar önce Müştak Baba söylemiştir.
Bu durumu bir şiirinde şöyle dile getirmektedir:
Ehl-i şikem idrâk edemez musiki ilmin,
Pakize-eda, cana safâ, ruha gıdadır.
Âvâz-ı bülend ile demiş Hazreti Lokman,
Hikmetle teğanni maraz-ı aşka devadır.
Müştak Baba ve Üryan Baba
Musikide oldukça yol aldı, ud çalmakta şöhret kazandı. Hatta bu sahada operaya benzeyen ve Bitlis’i tanıtan tarihi ve edebi bir Salname (Yıllık) yazdı.
Yazdığı bu eseri Üryan Baba'ya ithaf etmek istemiştir. Yazdığı bu eserle, Üryan Baba'nın huzuruna varır. Kısa bir sohbetten sonra Üryan Baba: “Ey Mustafa! Senin koynunda bir cevahir vardır.” Deyince, Müştak Baba yazmış olduğu kitabını takdim eder. Seyyid Üryan Baba, bu eseri evirip çevirdikten sonra bu iltifata lâyık olmadığını, ancak esere isim verebileceğini söylemiştir. Sonunda esere Asar-ul Müştâk fi Eser-il (Esrar-ul) Uşşak” ismini vermiştir.
Esere verilen bu isim, aynı zamanda Şeyh Mustafa’ya da mahlas olmuştur. Bu hadiseden sonra Mustafa ismi unutulup Müştak mahlası ile anılmıştır. Esere isim veren Üryan Baba'nın ismindeki Baba kelimesi de alınarak şeyh Mustafa’ya Müştak Baba denilmiştir.
Esere de kısaca Asar adı verilir.
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
|
biyografi.net
|
Tanıtım |
 |
|
|
 |
|
|
Tanıtım |
 |
 |
|
