|
|
|
|
|
Mehmet Remzi Okan
( 1885)
gazeteci, yazar
kanaat önderi
Kıbrıs Türk Basını
Söz Gazetesi Kurucusu
1885 yılında Kıbrıs Kaleburnu köyünde doğdu. İlk tahsilini köyünde yaptı. Daha sonra Rüştiye'yi bitirdi. Mezuniyetinden sonra Lefkoşa'da ve çeşitli Karpas köylerinde öğretmenlik yaptı. 1907'de Galatya'da öğretmenken Dr. Hafız Cemal (Lokman Hekim) ile tanıştı.
O yıllarda İslam Gazetesi'ni çıkaran ve Cemiyet-i İslamiye derneğini kuran Lokman Hekim'in teşvikiyle gazeteciliğe başladı. Bu arada öğretmen olarak Ortaköy İlkokulu'na atandı.
Ziynet Hanım'la evlendi.
1914 yılında ise Sarayönü Erkek Okulu'na başöğretmen oldu.
Birinci Dünya Savaşı'dan sonra toplanan Meclis-i Milli Kongresi'nde etkin rol oynadı. Bu nedenle Maarif Komisyonu tarafından görevine son verildi.
Türkler'in 1915 yılından beri gazete yayınlanmamasını dikkate aldı. 1919 yılında arkadaşı, Ahmet Raşit Bey'le birlikte Doğru Yol gazetesini yayınlamaya başladı.
Gazetenin Türk Kurtuluş Savaşını desteklemesi ve Türk milliyetçiliğini savunması Doğru Yol'a sık sık sansür konmasına yol açtı. Bu durum üzerine Söz adlı bir başka gazetenin de imtiyazını aldı. Doğru Yol gazetesine sansür konulan günlerde Söz'ü yayınladı. Daha sonra Söz'ün yayınını sürekli kıldı.
İzmir'in işgalinden sonra İzmir Felaketzedeleri İçin Yardım toplanmasına öncülük yaptı.
Temsiller organize edilmesinde, bağış kampanyaları düzenlenmesinde "Cuma Yardımları" adı altında bağışlar toplanmasında öncülük etti.
İngilizler toplanan yardımların gönderilmesini engelledi. Bunun üzerine Londra üzerinden yardımları yerine ulaştırdı. "Himaye-i Etfal Cemiyeti" Reisi Besim Ömer Paşa tarafından kendisine bir teşekkür yazısı gönderildi.
"O gün evdeki çocuklarını aç bıraksan bile bir bilet al ve yardıma katıl" parolasıyla halkı bağışta bulunmaya teşvik etti.
Mağusa'ya getirtilen Çanakkale esirleriyle ilgilendi. Onları Lefkoşa'ya getirtip, onurlarına bir çay partisi verdi.
Yeni Türkçe harflerin Türkiye'de kabulüyle gazetesini yeni Türkçe ile yayınlamaya başladı.
1931 yılında Necati Özkan'ın önderliğinde toplanan Milli Kongre'nin de örgütleyicilerinden biri oldu.
1931 isyanından sonra siyasi faaliyetler yasaklanıp basına sansür gelince Türkiye'ye göç etti.
22 Ocak 1942 tarihinde İstanbul'da vefat etti.
Mehmet Remzi Okan Hakkında
Cemil Orgen "Bayrağım Kıbrıs'ta" adlı eserinde Osmanlıların Birinci Dünya Savaşı'nda İngilizlere karşı savaşa girmesi nedeni ile Remzi Okan'ın, talebeleri önünde Türk Bayrağını öpüp sakladığını anlatır.
Yeni Türkçe harflerin Türkiye'de kabulüyle Dil devrimini benimsedi. Gazetesini yeni Türkçe ile yayınlamaya başladı. Bu arada Almanya'ya sipariş verdiği Latin harflerinin maliyeti bizzat Atatürk'ün emri ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından ödendi. Yine Atatürk'ün emriyle Basın Yayın Müdürü Ahmet Ağaoğlu tarafından gönderilen bir yazıda Kurtuluş Savaşı'na yaptığı katkılardan dolayı kutlandı.
Gazeteciliği süresinde 150'liklerden (İngiliz Muhibleri Cemiyeti Kurucusu) Sait Molla'nın Kıbrıs'a gelmesi üzerine ona saldırıp "Yunan Casusu" demesi üzerine 1926 yılında sömürge mahkemelerinde 2 ay hapis cezasına çarptırıldı ve hapsedildi. İstinafi ise reddedildi. (Bu süre içinde gazeteyi yakın dostu Fehim Bey çıkardı.)
İngiliz arşivlerine göre yayınladığı gazetesi SÖZ'e (Daha sonra yayınlanan Ses gazetesine de) Türkiye Cumhuriyeti tarafından ayda 18 lira yardım yapılmaktaydı. 1200 tirajı olan gazetesi SÖZ, haftalık ve abone sistemi ile dağıtılmaktaydı. Remzi Okan SÖZ'ü, Kıbrıs'ta ilk kez Kahire'deki bir ajansın sadece Türkiye haberlerine abone yaptı. Abone parasını ise Lefkoşa'daki "Türk Derneği" tarafından ödendi. Kurtuluş Savaşına ilişkin telgraf haberlerini Asma altındaki basımevinin camına asan Remzi Okan o günün koşullarında halkı mücadeleden haberdar etti. Bu haberleri çocuklara vererek sokaklarda okuttu, Halkın moralini yüksek tuttu. Anayurda bağlı, gerçek bir Atatürkçü, gerçek bir yurtsever Türk Aydını olan Remzi Okan yaşamı boyunca Kıbrıs Türkü'nün daha mutlu ve güvenli bir geleceğe sahip olması için çalıştı durdu.
(Kızı, değerli araştırmacı Beria Remzi Özoran'ın babasına dair anlattıklarından derlenmiştir.)
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
|
biyografi.net
|
Tanıtım |
 |
|
|
 |
|
|
Tanıtım |
 |
 |
|
