Yisun  Müngge Han
Çağatay Hanı


devlet başkanı



Kiyuk Han, 1246 yılında kağan seçildi. Çağatay ulusunun başında bulunan Kara-Hülâgü Han’ı tahttan azletti. Çünkü Kiyuk Kağan’a göre oğul dururken torunun tahta çıkması uygun değildi. O sırada Çağatay Han’ın oğullarından Yisun-Müngge hayatta idi.

Kaynaklara göre Yisun-Müngge devamlı sarhoş gezer, devlet işlerini hanımı Tayşi Hatun ve veziri Bahaeddin Merginani yürütürdü. Vezir Bahaeddin Merganani bir ilim adamı, ilme önem veren bir zât idi. 1251 yılına kadar Yisün-Müngge’nin hanlığı devam etti.

1251 yılında yapılan kağanlık seçiminde Kara-Hülâgü tekrar hanlığa iade edildi. Fakat hanlığa oturamadan yolda öldü. Daha sonra onun hatunu Organa Hatun hanlığı on sene yönetti.

1259 yılında Müngge Kağan’ın ölümünden sonra ortalık yine karıştı. Müngge Kağan’ın kardeşleri Arık Buka ile Kubilay Han, kağanlık için mücadele etti. Bu dönemde Organa Hatun’un oğlu Mübarek-Şah adına hüküm sürüşü devam etti.

1261 yılında Çağatay’ın altıncı oğlu Baydar’ın oğlu Algu Han, Çağatay tahtı için ortaya çıktı. Algu Han, Çağatay Hanlığı’nı tekrar toparlamayı başardı.

1266 yılında Algu Han öldüğü sırada Çağatay Hanlığı, kağanlığın vesayetinden kurtulmak için mücadele vermekte idi. Şehirlerin idarecisi Mesut Yalavaç Bey de kağanlık merkezindeki bu karışıklıktan dolayı Algu’ya yakın davranmıştı.

Algu Han’ın 1266 yılının ilk aylarında ölümü üzerine Kara-Hülâgü Han’ın oğlu yetişkin yaşa giren Mübarek-Şah, hanlık makamına oturdu. 1266 yılında hanlığa Mübarek-Şah’ın kendiliğinden oturduğu Kubilay Kağan’ın hoşuna gitmedi.

Kubilay Han, Yisun Tuva’nın oğlu Barak Han’ı Çağatay ulusuna han olarak gönderdi. Mübarek-Şah isyan etmeyerek Barak Han’a itaat etti.




www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)