|
İsmail Fenni Ertuğrul
felsefeci, yazar
besteci
1856 yılında Bulgaristan'ın Tırnova kentinde doğdu. Tırnova Rüşdiyesi'ni bitirdikten sonra medrese tahsiline devam etti. Arapça öğrendi. Maliye ve muhasebe dersleri aldı.
1877-78 Türk-Rus Savaşı'nda ailesiyle beraber İstanbul’a geldi. Maliye Nezareti'nde memur olarak işe başladı.
1883’te Divan-ı Muhasebat (Sayıştay) kalemine getirildi. Bu arada Fransızca ve İngilizce öğrendi. Mabeyn-i Hümayun bütçesi komisyon üyeliğinde bulundu. Şirket-i Hayriyyenin hesaplarını inceledi. 1898’de Dahiliye Nezareti muhasebecisi oldu.
1909 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Uzmanlık konusu felsefe olmakla birlikte edebiyat ve musikiyle de uğraştı. Bestesi ve güftesi kendisine ait, 200'den fazla peşrev ve semaisi vardır.
1946 yılında İstanbul’da vefat etti.
ESERLERİ:
İsmail Fenni birçok eser yazmıştır. Bazıları şunlardır:
Lügatçe-i Felsefe (Felsefe Sözlüğü-1927), Maddiyyun Mezhebinin İzmihlali (1928), Vahdet-i Vücud ve Muhyiddin-i Arabi (1928), Kitab-ı İzale-i Şükuk (1928), Küçük Kitapta Büyük Mevzular (1934), Hakikat Nurları.
Neşredilmemiş eserleri:
Büyük Filozoflar, Çağdaş Maddecilik, Hürriyet, Türk Tarihi, Usül-i Maliye Hülasası, Dürret-ül Yetimiyye, Hayat ve Madde, Hakikat-ı Zerafet, Gülzar-ı Emsal.
HAKKINDA YAZILANLAR
İSMAİL FENNİ ERTUĞRUL'UN GÖRÜŞLERİ
Tasavvuf alanında birçok çalışmalar yapmış olan İsmail Fenni, tasavvufta vahdet-i vücud meselesini ele almış, Allahu Teala’nın varlığı ve birliği esasını delillendirerek savunmuştur.
Ona göre madde, ebedi (sonsuz) değildir. Sonradan var olan bu alem, mutlaka yok olacak ve canlılar tekrar dirilecektir.
İsmail Fenni, atom konusunda da şöyle der: “Her atom güneş sistemi gibi proton ve elektrondan ibaret bir enerji kaynağıdır. Maddenin en son unsuru elektriktir. Maddeye, son derece kesifleşmiş enerji gözüyle bakılmaktadır. Atom artık bölünmezlik anlamını kaybetmiştir. Yok olması imkansız görünen madde, aslında parçalanarak yok olmaktadır. Maddenin yok olması imkansız olmadığı gibi enerjinin de yok olması imkansız değildir. Madde ve enerji sonradan meydana gelmiş olduğu gibi yok olabilir de. Öyleyse alem, sonradan meydana gelmiştir. Ebedi ve ezeli olan yalnız Allahu Teala’dır. Alem, Allahu Teala’nın yaratması ile var olmuştur.”
İsmail Fenni bu alemin tesadüf eseri meydana geldiğini söyleyen felsefecilere cephe almış, onları şiddetle tenkit etmiştir. Allahu Teala’nın varlığının çeşitli delillerini sayarken, bilhassa gaye-sebep üzerinde durmuş; hiçbir şeyin boş yere yaratılmadığını, yaratılışının bir sebebi gayesi olduğunu, ispat etmiştir.
Materyalist (maddeci) felsefenin ilmi ve mantıki görünen delillerini, batılı ilim ve fikir adamlarının sözlerine dayanarak etraflıca tenkit ve reddetmiştir. Materyalizme ait tenkitlerini Maddiyyun Mezhebinin İzmihlali adlı eserinde ortaya koymuştur.
Materyalizm ve ona yardımcı felsefeleri yıkmaya çalışmıştır. Materyalistlerin, alemde hiçbir şey yaratılmaz, hiçbir şey kaybolmaz şeklindeki tezlerinin savunulamaz olduğunu, akıl ve mantıkla bağdaşır hiçbir yönünün bulunmadığını ortaya koymuştur.
www.biyografi.net (Binlerce Biyografi) |
|
|
|