|
|
Maverdi .
hukukçu, yazar
fıkıh ve tefsir alimi
Adı Ali bin Muhammed, künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Maverdi nisbesiyle meşhur olmuştur. Şafii mezhebi fıkıh alimlerindendir.
974 (H.364) yılında Basra’da doğdu.
İlim öğrenmeye Basra’da başladı. Meşhur nahiv ve hadis alimlerinden ders aldı. Bağdat’a giderek Ebu Hamid-i İsferaini’den fıkıh ilmini öğrendi. Bağdat’ta tefsir, hadis, fıkıh, fıkıh usulü ve edebiyat mevzularında zamanının alimlerinden ders aldı. Tahsilini tamamlayıp icazet (diploma) aldı.
Maverdi, Kaim biemrillah zamanında kadılkudat payesini aldı. Halifelerle emirler arasındaki gerginlikleri gidermek için arabuluculuk yaptı.
Bağdat'ta müftü ve hakimlik vazifelerinde bulundu. Uzun yıllar fıkıh, hadis ve tefsir ilimlerini okuttu.
Yetiştirdiği alimlerin başında hadis ve tarih ilminde meşhur El-Hatibü’l-Bağdadi gelir. Bu talebesi, Tarih-i Bağdad adlı eseriyle ve hadis ilmine dair yazdığı eserlerle tanındı.
Bundan başka İbnü Hayrun Ebu’l Fadl Ahmed bin Hasan, Abdulmelik bin İbra ve Ebu Fedail Muhammed bin Ahmed gibi birçok talebe yetiştirdi.
1058 (H.450)de Bağdat’ta vefat etti. Babı Harb Kabristanı'na defnedildi.
ESERLERİ:
1.Edeb-üd-Dünya ved-Din
İmamı Maverdi, hadis ilminde de söz sahibi alimlerdendi. Zamanının meşhur hadis alimlerinden ders ve icazet almıştır. Güvenilir bir alim olup, eserlerinde birçok hadis-i şerif rivayet etmiş, Edeb-üd-Dünya ved-Din isimli eserinde rivayet ettiği hadis-i şerifleri toplamıştır.
2.El-Ahkam-üs-Sultaniyye
İmamı Maverdi’yi doğuda ve batıda asıl meşhur eden eseri, Şafii mezhebi hükümlerine göre hazırladığı El-Ahkam-üs-Sultaniyye adlı kitabıdır. Bu kitabında; İslamiyette devlet reisliği makamı ve devlet teşkilatının işleyiş tarzını, yaşanmış örneklere dayanarak açıklamış, bir devlet teşkilatı hukuku kaleme almıştır. Eserde; vezirlik, emirlik, kadılık, cezalar, hadlar, cizye, ihtisab ve kontrolle ilgili hususlar açıklanmıştır. Eserin Arabi aslı defalarca basılmış, Türkçe ve Fransızcaya da tercümesi yapılmıştır.
3.El-Havi:
Fıkıh ilmine dair olup, çok kıymetli bir eserdir. Bu eser de Şafii fıkhına göre hazırlanmış olup, Şafii mezhebinde en geniş kaynaklardandır.
4.A’lamün-Nübüvve (Peygamberlik Alametleri):
Yirmi bölümden meydana gelen bu eserde kelam ilminin en önemli konularından olan “Nübüvvet” meselesi çok veciz bir şekilde anlatılmakta ve buna bağlı diğer meselelerden bahsedilmektedir.
5.Edeb-ül-Vezir (Kitab-ül-Vüzera)
Devlet idaresinin mühim bir konusunu üstlenen vezirlerin, taşıması gereken vasıflardan ve uymak mecburiyetinde oldukları hususlardan bahsetmektedir.
6.Edeb’ul-Kadi
Kaza (muhakeme) usulü ile ilgili bir eserdir.
7.Nasihat-ül-Müluk
8.Siyaset-ül-Müluk
9.El-Emsal vel-Hikem
10.Kitab-ün-Nüket ve’l-Uyun
Kitab-ün-Nüket ve’l-Uyun adlı Kur’an-ı Kerim tefsiri çok meşhurdur. Tefsirinde ashabı kiram ve tabiinden tefsir haberlerini rivayet etmiştir.
İmamı Maverdi'nin Sözleri:
“Kul, geceleri, gündüz yaptığı işlerin muhasebesini yapmalıdır. Zira geceleyin, insanın aklı ve fikri daha topludur. Muhasebe edince, gündüz yaptığı işi faydalı bulursa, ona devam eder. Şayet kötü bulursa, onu telafi etmeye çalışır ve ileride bundan ve bunun benzerinden sakınır.”
“Konuşmanın bazı şartları vardır. Konuşan bunlara riayet ettiği taktirde, konuşması iyi ve güzel olur. Bu şartlar şunlardır: İlki; konuşma, onu gerektiren bir menfaat veya bir zararın def’i için olmalıdır. İkincisi, yerinde konuşmalıdır. Üçüncüsü, gerektiği kadar konuşup sözü uzatmamalıdır. Dördüncüsü, söyleyeceği sözleri iyice seçmelidir.”
“Müşavere yapılacak kişide şu beş şart bulunmalıdır: 1) Tam akıllı ve geçmiş tecrübesi olmalıdır. 2) Dindar ve takva sahibi olmalıdır. 3) Nasihat eden bir dost olmalıdır. 4) Fikri dağıtıcı, kaygı ve meşgul edici, üzüntüden salim olmalıdır. 5) Kendisine danışılan işte, onu ilgilendiren bir maksadı ve onu etkileyecek bir arzu olmamalıdır.”
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
