|
|
Musa Carullah Bigiyev
ilahiyatçı, yazar
1879 yılında Tataristan'ın Kazan kentinin Rostov-Don yerleşkesinde doğdu. İlk öğrenimini ailesinden aldı. Kazan'daki Abdullah Apanay Medresesi'nde okudu.
Tahsilini Buhara, Mısır, Hicaz, Hindistan ve Şam medreselerinde tamamladı. 1904'te tekrar memleketine döndü.
St. Petersburg'a giderek Rus Hukuk Fakültesi'ne devam etti. St. Petersburg'da Abdürreşid İbrahim'le tanıştı ve onun çıkartığı "Tilmiz" ve "Ülfet" dergilerinde çeşitli makaleler yazdı.
1905'te Rusya'da Meşrutiyet'in ilan edilmesinin ardından kurulan "İttifaku'l-Müslimin" adlı siyasi harekete katıldı. Kazan, Moskova ve Ufa'da çıkan çeşitli gazete ve dergilerde makaleler yazdı.
Meşrutiyet’ten sonra Rusya Müslümanlarının gerçekleştirdiği beş büyük kurultaya da katıldı.
1917 Rus ihtilalinden sonra da Petersburg ve Moskova mescitlerinin imamlığını yaptı. Yazdığı bir eserden dolayı tevkif edildi. Zulme uğradı ve Rusya'dan kaçmak zorunda kaldı.
Sürgündeki hayatını; Çin, Afganistan, Hindistan, Finlandiya, Almanya, Türkiye, İran, Irak, Japonya ve Mısır'da geçirdi.
28 Ekim 1949 tarihinde Kahire'de vefat etti.
HAKKINDA YAZILANLAR
Carullah'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Müracaat Adlı Eseri
Musa Carullah’ın, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Atatürk, İsmet İnönü ve TBMM ile doğrudan ya da dolaylı ilişkileri oldu.
Carullah, 1921’de Türkistan’a gelen TBMM üyesi Soysallı İsmail Suphi Bey’e, yeni Türk devleti yöneticilerine tavsiyelerini ve bir anayasa taslağını ihtiva eden Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Müracaat adlı eserini vererek, Mustafa Kemal’e takdim etmesini istedi.
1925’li yıllarda Ankara’da İsmet İnönü ile görüştü. 1926 yılında Mekke’de katıldığı bir kongre dönüşünde Ankara’ya uğradı. Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Bey’le sohbet etti.
Bu sırada, TBMM görüşmelerine katılarak 4-5 saat meclis müzakerelerini dinledi.
Aynı ziyarette Başbakan İsmet İnönü tarafından da kabul edildi.
Ölümünden iki-üç yıl önce Bombay’da yazdığı “el-Kanunu’l-Medeniyyu’l-İslâmî” adlı eserini, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye ithaf etti.
TÜRK DÜNYASI-TURAN biyografimarket'te
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
