ÖMER ZİYA BELVİRANLI AĞABEYİ RAHMET NİYAZIYLA UĞURLARKEN
Mehmet Nuri Yardım
Milat Gazetesi, 6 Ağustos 20225

Önceki akşam yemeği geç yedim. Acıkmıştım; açlığın ne demek olduğunu insan o vakit daha iyi anlıyor. Soysuz İsrail’in Gazze’de açlığa mahkûm ettiği ve aç bırakarak katlettiği Gazzeli bebekleri, çocukları, yetişkinleri düşündüm hep. İsrail’e nefretim katmerlendi. Herkes bunu yapmalı, bütün insanlık, zalim Siyonistleri lanetlemeli.

Karamsarlığa mahal yok. Bu dünyada hep kötüler yok elbette. Yeryüzünü donatan iyi insanlardan da bahsetmeli, onların örnek yaşayışlarını yeni nesillere anlatmalıyız. Kitap yayıncılığımızın kıdemli ve emektar büyüğü, Marifet Yayınları’nın kurucusu ve sahibi Ömer Ziya Belviranlı ağabey, dünya sürgününü bitirip Hakk’a yürüdü.

Haberi pazartesi günü Özkan Karaca’nın paylaşımında gördüm. Çok şaşırdım zira Mustafa Nadir Önay ile aynı gün büyüğümüzü ziyaret etmek üzere hastaneye gitmeye hazırlanıyorduk. Nasip olmadı, dün Bağlarbaşı’nda İlahiyat Camii’nde kalabalık bir cemaat ile cenaze namazını kıldık. Haklarımızı “helâl” edip “iyi bildiğimizi” ikrar eyledik. Sonra da ebedî istirahatgâhına teslim etmek üzere yola çıktık. Caminin içi ve avlusu doluydu. Büyük bir kalabalık Ziya Ağabeyi uğurlamaya gelmişti. Genelde bu tür vefatlarda cami avlusu kalabalık olur ama kabristana defin işlemine katılan çok az olur. Dün onu gördük. Sahrayı Cedit Mezarlığı’na da çok büyük bir kalabalık geldi. Kur’an-ı Kerim tilavetiyle, dualarla, ilahilerle ve gözyaşları arasında ebedî istirahatgâhına tevdi edildi büyüğümüz. Cenaze için dostları ve vefalı meslektaşları koşup Bağlarbaşı’na gelmişti. Dr. Necmettin Turinay ağabeyimiz ise ta Ankara’dan kalkıp “son görevi” yapmak için gelmişti. Şüphesiz bu, hem İslami hem de insani bir vazifeydi.

Kendisinden önce ağabeyi Ali Kemal Belviranlı’nın kitapları ile tanışmıştım. Okul yıllarında aruz veznini, Osmanlı Türkçesi’ni öğreten kitabını okumuştum. Bir de Ali Ulvi Kurucu’nun Gümüş Tül ve Alevler isimli şiir kitabını yayına hazırlamıştı. İstanbul’a geldiğimde ilk ziyaret ettiklerim arasında Ömer Ziya Belviranlı vardı: Bâbıâli’de, Çatalçeşme Sokağı Defne İşhanı’nda Marifet Yayınları…

Semtin en çok ziyaret edilen, sevilip sayılan ağabeylerindendi. Bugün nesli azalan eski zamanın mefkûre sahibi naşirlerindendi. Başta merhum yazarımız Mehmed Niyazi olmak üzere pek çok yazarı, şairi, ilim ve fikir adamını bu mekânda görür, sohbetlerini dinlerdik. Ziya ağabey yayın camiasında, fikir dünyamızda ve inanç âlemimizde iyi bir şahsiyet olarak gönüllerde taht kurmuştu. Kendisine itimat edilir, istişarede bulunulurdu. Ziyaretçilerini önce sıcak tebessümü karşılardı.

ESKADER’i arkadaşlarla kurduğumuzda ilk ziyaret edip desteğini, teşvikini ve duasını aldığımız büyüklerimizdendi. Her hayırlı faaliyeti alkışlar, her iyi hizmetin koruyucusu, kollayıcısı hatta takipçisi olurdu. Merhum “Bilge Tarihçi”miz Ziya Nur Aksun için saygı toplantısı düzenlediğimizde çok sevinmişti. O toplantıda hediye edilmek üzere Dr. Necmettin Turinay ve Ömer Ziya ağabeyle birlikte bir biyografi kitabı hazırlamıştık. Bu ortak kitap, büyük değer taşıyor.

Eski nesil yayıncılar arasında hiç değişmeyen, ideallerinden asla vazgeçmeyen sağlam bir fikir ve inanç insanıydı. Marifet Yayınları’nda pek çok seçkin kitap neşretmişti. Ali Ulvi Kurucu ve Ali Kemal Belviranlı’nın kitapları da bu neşriyat arasında yer almış, kültür hayatımıza kazandırılmıştı. Çıkardığı musiki ve sanat dergisi Kök unutulamaz. Kök’ün sayfaları, devrin üstatlarına her vakit açıktı.

Gönül kapısı hep aralıktı. Rahmetli Yusuf Özarslan’dan Mesut Zeybek’e kadar pek çok dostuna destek olmuş, daraldıklarında onlara sahip çıkmıştı. Esasen Ömer Ziya ağabey muvahhit bir kişiliğe sahipti. Yüreğinde Allah, İslam, Kur’an, vatan ve bayrak sevgisi taşıyan herkesi çok sever, zinhar grup, hizip, cemaat, tarikat veya parti ayırımı yapmazdı. Birini kucaklaması için mümin olması kâfiydi. Ölçüsü İlahi Kelam Kur’an-ı Kerim’di; orada “Müminler kardeştir.” buyruğu vardı.

Bir ara Bâbıâli’nin eski havası bozuldu. Turistik işyerleri Cağaloğlu’nu istila edince zar zor geçinen yayıncılara gurbet yolu göründü. Allah’tan fazla uzağa değil, Sirkeci’ye inmiş, bir handaki küçük odaya sığınmıştı. Ama artık yayıncılık yapamıyor ve her zaman yerinde bulunamıyordu. Marifet Yayınları, ‘nebati bir hayat’ sürecine girmişti; yeni kitaplar çıkarılamıyordu. Sonra yayınevinin bir naşire devredildiğini duydum. İnşallah Marifet markası, hep devam eder.

1946 yılında Konya’da başlayan ömür, 4 Ağustos 2025 tarihinde tamamlandı. Temel eğitimden sonra Yüksek İslam Enstitüsü’nden mezun olmuştu. Zekai Konrapa, Nihad Sâmi Banarlı, Ali Nihad Tarlan, Üsküdarlı Ali Hoca, Halil Can ve Ömer Nasuhi Bilmen gibi hocalardan ders almıştı. Yeniden Millî Mücadele Mecmuası’nı çıkaranlar arasında bulunmuştu. Daha sonra merkezi Konya’da olan İstanbul’da şubesi bulunan Nedve Yayınları’nı ardından da Marifet Yayınevi’ni kurmuş, bu iki müesseseden yüzlere kitap çıkarmıştı.

Kâmil Büyüker’in kendisiyle yaptığı mülakatta “Yayıncılığı bırakmak, evladını kaybetmek gibidir.” demişti. Hakikaten Marifet’i bıraktıktan sonra büyük keder yaşamış ve âdeta bir yakınını kaybetmiş gibi hüzünlenmişti. Hizmetle, mücadele ile geçen güzel bir ömür sürdü şükür. Bâbıâli’nin ferahlık veren ismi, gülen yüzüydü. Hakiki bir mümin olarak ömrünü hayırla tamamladı, emaneti sahibine teslim etti ve kutlu seferine çıktı. Dostları inşallah hatırasını yaşatacaktır. Aziz ağabeyime Cenabı Allah rahmet eylesin. Ruhu şad, kabri nur mekânı cennet, menzili mübarek, makamı yüksek olsun. Belviranlı Ailesi’ne, yayın dünyamıza sabır dilerim. Türkiye’nin başı sağ olsun.

HAKKINDA YAZILANLAR

Ziya Abi
Dr.İsrafil kKralay
Diriliş Postası 7 Ağustos 2025

İrtihal etti. O, kültür camiasının ‘Ziya Abisi’ydi. Başı sıkışan, fikri olan, projesi olan soluğu Ziya Abi’nin yanında alırdı. Nezaketi, tez canlılığı, çelebiliği, hezarfenliği ile ilgi odağı olurdu. Milletin, ümmetin üzerine titrerdi. Ülkemize hizmet eden yöneticileri çok severdi. Onların yaptığı güzel hizmetleri sanki kendi yapmış gibi büyük bir coşku ile anlatırdı.

Ziya Abi, Marifet Yayınevi’ni 1981 yılında kurmuş. Ben onu seksenlerin sonunda tanıdım. Çatalçeşme yayıncıların sokağıydı. Eminönü, Sultanahmet bölgesine gidince kendimi en rahat hissettiğim yer Çatalçeşme sokaktı. Orada çok sayıda yazar, yayıncı dostum olmuştu. Marifet Yayınevi’ne gittiğimde yanında bir yazar, bürokrat ve siyasetçi bulurdum. Konu hep hararetli konuşulurdu. Ziya Abinin kafasında hep bir çözümü olurdu.

Ömer Ziya Belviranlı, Konya’dan İstanbul’a gelmiş, İslam Enstitüsü’nde okumuştu. Öğrencilik yıllarında Millî Mücadele ekibiyle tanışarak, faaliyetlerde aktif görev almaya başlar. Yeniden Millî Mücadele Dergisi’nde yönetici olur, makaleler yazar. Bir müddet sonra Millî Mücadele ekibinde fikri ayrılıklar baş gösterir. Ziya Abi de ekipten ayrılır ama insani ilişkiler devam eder. Bu teşkilatta yetişenlerin aralarındaki muhabbet takdire şayandır. Ziya Abi ile uzun süren sohbetlerimizde Millî Mücadele ekibindeki arkadaşlarından aileden birisi gibi bahseder, benden de onlar hakkında yorum isterdi. Ben de “Abi benim sizin hareketle bir bağım olmadı, o nedenle söylediğiniz isimler hakkında bilgim yok” derdim. Ama Ziya Abi beni teşkilatın eskilerinden kabul ettiği için bir müddet sonra önemli isimleri öğrenerek hariçten ekibe katılmış oldum.

Millî Mücadele Hareketi sağlam bir eğitim usulüyle gençlerin milli ve manevi olarak donanımlı yetişmelerini sağlamıştır. Nitekim bu teşkilattan yetişenler, ülkemizin yönetiminde önemli mevki ve makamlarda hizmet etmeyi sürdürüyorlar. Hareket dağılsa da farklı yapılarda başarılı bir şekilde varlıklarını sürdürüyorlar. Cenaze namazına gelenlerin bir kısmı eski milli mücadelecilerdi: Veli Şirin, Ahmet Taşgetiren, Gazi Altun, İdris Turan İlter ve Necmettin Türinay gibi çok sayıda eski milli mücadeleci namazda saf tuttu.

Ziya Abinin olduğu yerde hareket ve bereket olurdu. Toplumun farklı kesimlerinden birçok insanın katıldığı toplantılarda yurt ve dünya meselelerini konuşurduk. Yanılmıyorsam 1996 ramazanında birkaç gün Cerrahi Tekkesi’nde iftar edip sohbete ve zikirlere iştirak etmiştik. Ziya Abinin müzikle ilgisini o zaman keşfettim. Bir dönem Bekir Sıtkı Sezgin ve Alaaddin Yavaşça gibi üstatların destek verdiği “Kök” isimli bir mecmua da çıkarmışlar. Tekkedeki iftarlara Ümit Şimşek, Bilal Arıoğlu, Ziya Belviranlı ve Mustafa Nadir Önay’la birlikte katıldık. Bir defasında Ali Ulvi Kurucu Hoca da katılmış, uzun bir sohbette bulunmuştuk. O zaman şeyh konumunda Sefer Dal (Efendi) idi. Sohbet meclisinde Ahmet Özhan, Tuğrul İnançer de hatırımda kalan isimler.

Çatalçeşme Sokak maalesef turizme yenildi. Hem yayınevleri kapanıyor hem de kültür öncüleri birer birer cepheyi terkediyor.

ÖMER ZİYA BELVİRANLI VE MARİFET YAYINLARI 
Mehmet Nuri Yardım
Milat Gazetesi, 23 Kasım 2016

Geçen gün, Bâbıâli yayıncılarının kıdemlisi ve naşirlerin ağabeyi Ömer Ziya Belviranlı’yı telefonla aramıştım. Hâl hatır sorarken “Mehmet Nuri Beyciğim, önümüzdeki ay Marifet’i kapatıyoruz!” dedi. Bir anda donakaldım, şaşırıp sustum. Sonra “Nasıl yani?” diye sordum. “Evet ne yazık ki yayınevimiz, bu senenin sonunda artık okuyucularına veda edecek.” diye açıklama yaptı. Zaman zaman görüştüğümüzde yayıncılık sektörünün zorluğunu anlatıyor ve semtin turistik işyerleriyle dolduğunu, yayıncıları zorladığını söylüyordu. Ama doğrusu bu ani kararı da beklemiyordum. Üzüldüm, hüzünlendim. Bâbıâli’de yaprak dökümü devam ediyor. Allah korusun ama belki de gün gelecek, Cağaloğlu’nda onlarca otel, lokanta, turistik dükkân arasında gözlerimiz bir ‘yayınevi’ levhasını boşuna arayıp duracak. Bu iyi bir hâl değil, semt aslî hüviyetini giderek yitiriyor ne yazık ki. Kaybedense, topyekûn kültürümüz!

Peki Marifet Yayınları’nın kültür hayatımızdaki yeri nedir? Bunun üzerinde hiç düşündük mü? Ömer Ziya Belviranlı ağabeyimizin kurucusu olduğu yayınevi, uzun yıllardan beri kültür hayatımıza, irfanımıza hizmet eden bir müessese. Sahibi iyi bir nâşir. Temel eserlerden başlayarak İslâm kültürü, edebiyat, fikir ve hatıra türlerinde önemli eserler neşretti. Türkiye’de Osmanlı Türkçesini öğrenmek isteyenler, yayıncımızın abisi merhum Ali Kemal Belviranlı’nın hazırladığı eserlerden çok istifade etti. Alaeddin Yavaşça yönetiminde Kök isimli değerli bir dergi yayımlandı bu çatı altında. Mûsıkiye ömrünü adamış üstatların kaleme aldığı makaleler ve hatıralar dikkatle okundu.

Marifet’in mimarı Ömer Ziya Belviranlı 1946 yılında Konya’da doğdu. 1970’de İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’nden mezun olurken aynı yıl haftalık siyasî, kültürel muhtevalı Yeniden Milli Mücadele dergisini çıkardı ve bu dergide iki yıl boyunca devamlı olarak yazılarını yayımladı. Yayın dünyasına 1983 yılında Marifet Yayınları’nı kazandırarak kültür hayatımıza hizmetini artırarak devam ettirdi. Ali Kemal Belviranlı’nın ‘eskimez yazı’mızı öğreten eserlerinin yanı sıra Medine bülbülü merhum Ali Ulvi Kurucu’nun da yazılarını, hatıralarını, şiirlerini meraklılarına ulaştırdı. Eserlerini bu çatı altında neşrettiği yazarlar arasında Ziya Nur, Mehmed Niyazi, Olcay Yazıcı, Mahmut Çetin, Ekrem Ayyıldız, Veli Şirin ve Cüneyt Köksal da bulunuyor.

Marifet sıradan bir yayınevi değildir. Bir kültür ocağı, bir edebî muhit ve sanat mahfilidir aynı zamanda. Cağaloğlu’na yolu düşenler mutlaka Ömer Ziya ağabeylerini de ziyaret etmek, onunla bir miktar sohbette bulunmak isterler. İş arayan dostların istişare ettiği isimlerden biridir Ömer ağabey. Ve o, Çatalçeşme Sokağı’nın mütebessim çehresidir aynı zamanda. Eskiden tek başıma, son zamanlarda Şerif Aydemir ağabeyle birlikte ziyaretine gider olduk. Defne Han’ın yayıncılarla dolu odalarını mutlulukla seyredip, üçüncü kata eriştiğimizde bir nefes alıp zile basarız. Kapıyı her zaman Ömer Ziya ağabey gülümseyen çehresiyle açar ve “Hoşgeldiniz” diyerek misafirlerini karşılar. Geçenlerde iş arayan Bir gencimiz geldi. Hatırlı bir başka ağabey yollamıştı. Konuştuk, araştırdık, baktık. Olmayınca Ömer Ziya Beye yönlendirdim. Çünkü biliyorum ki, o gencimize mutlaka mühim tavsiyelerde bulunacak, yol yordam gösterecek ve belki de hayırlı bir işte çalışmasına vesile olabilecektir.

Ömer Ziya ağabey hayırlı insandır. Mesela, her yere uğramayan, genelde inziva köşkünden dışarı çıkmayan Yusuf Özarslan, Cağaloğlu’ndaysa Marifet’e uğrar. Mahmut Çetin Ankara’dan gelmişse onu yine bu yayınevimizde bulursunuz. Hüdavendigâr Onur, gazetecilikten emekli olduktan sonra Bâbıâli turu yaparken Defne Han’a da bakar. Dursun Gürlek’in soluklandığı önemli istasyonlarından biri de Marifet’tir, ziyaret eder. Velhâsıl, Cağaloğlu’nda örneği az, eski tip, idealist, Serdengeçti neslinden özge bir yayıncıdır Ömer Ziya Bey!

Her yayınevi, fikir, sanat ve medeniyet dünyamızın kalelerinden birisidir. Haydi bunu iddialı ve abartılı bulanlar çıkabilir, öyleyse yeniden söyleyelim: Her yayınevi irfan kalemizin sağlam kulelerinden sayılır. Yıkılan her kule, yüreğimizde yaralar açmalı. Direncini yitiren ve terk-i sanat eyleyen her yayıncı, bizi hüzün iklimlerinde gezdirmeli, melâl ufuklarında dolaştırmalıdır. Yayınevleri sıradan işyerleri değildir. O çatıların altında mütefekkirlerin kalem namusu barınır. Sahiplerinin idealleri saklıdır her köşe başında. Musahhihlerin göz nuruna rastlarsınız belki de. Ve hazırlanıp, paketlenip Anadolu’ya birer muştu gibi ulaştırılan her eser, bir gönül mektubu, bir yürek fermanı, bir his destanıdır: Yazardan ve yayıncıdan aziz okuyuculara ulaşan…

“Marifet iltifata tabidir.” Elhak doğru. “İltifatsız meta zayidir”. Buna da eyvallah! Peki mevcut olan Marifet’e iltifat edilmezse bu hâl bize reva mıdır? Biliyorum, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile bazı belediyeler sık sık kitap alıyor, kütüphanelere dağıtıyor veya vatandaşlarımıza, öğrencilerimize hediye ediyorlar. Bu kitapların seçimini yapanlar, Marifet gibi zor durumda olan yayınevlerini tercih etmelidirler. Aksi takdirde vebal altında kalırlar. Benden hatırlatması! Marifet Yayınları, fikir dünyamızın, sanat ve gönül âleminin sönmemesi gereken çerağı, tütmesi gereken ocağı, inmemesi gereken bayrağıdır. Sahibi sağ olsun, yayınevi var olsun! Sahip çıkanlardan da, Allah razı olsun.

(Milat Gazetesi, 23 Kasım 2016)

NOT: Bu yazım dokuz yıl önce Milat gazetesinde yayımlandı. Bu yazıdan sonra merhum Ömer Ziya ağabeyimiz Marifet Yayınları’nın bulunduğu Defne Han üçüncü kattaki büronun yüksek kirasını ödeyemeyince Çatalçeşme Sokağı’ndan Sirkeci’ye bir han odasına taşındı. Sonra devam ettiremedi yayınevini, başka bir yayıncı dostuna devretti. 4 Ağustos 2025 Pazartesi günü de dünya misafirliğini tamamlayıp ahirete doğru yola çıktı. Bâbıâli, biraz gazeteleriyle biraz da yayınevleriyle anlam ve değer kazanıyordu. Gazeteler yıllar önce taşındı gitti semtten. Yayıncıların büyük kısmı da terk-i diyar etti. Şimdi Bâbıâli’ye gittiğimde kendimi garip bir semte uğramış gibi hissediyorum. Artık gazeteci ve yayıncı dostlarla semtin sokaklarında karşılaşmıyor, selamlaşmıyoruz. Bu da bir kader galiba. Yazılı basın uzatmaları oynuyor zaten… Yayıncılar da büyük mücadele içinde. Bâbıâli’nin o muhteşem çehresi çoktan değişti. Yine de direnen, mücadele eden gazeteci ve yayıncı dostlarıma, dergileri omuzlayan kültür kahramanlarına selam ederim. Rabbim yâr ve yardımcıları olsun. Unutmayalım kültür kitapla, dergiyle ve gazete ile ayakta durur. Bütçemizin bir kısmını kitaba, dergiye ve gazeteye ayırırsak yaşarlar

****