Mustafa Reşit Paşa

sadrazam / başbakan

Sayfayı paylaş

İlgili Kategoriler

Mustafa Reşit Paşa
sadrazam
Osmanlı Devlet Adamı
büyükelçi

Tanzimat'ın ilanında önemli rol oynayan devlet adamı

4 kez Hariciye Nazırlığı, 6 kez Sadrazamlık yaptı

1800 yılında İstanbul'da doğdu. Kısa bir süre medreseye devam etti. Dayısı Seyyit Ali Paşa'nın yanında yetişti.

Beylerbeylik, sadrazamlık, seraskerlik gibi önemli görevlere getirilen Seyyit Ali Paşa'nın mühürdarlığını yaptı. 1824'te sadaret mektebi kalemine girdi.

1829 yılında Rusya ile yapılan Edirne Antlaşması ile 1833'te Kavalalı Mehmet Ali Paşa ile yapılan Kütahya Antlaşması görüşmelerine katip olarak katıldı. Çalışmalarıyla dikkati çektiğinden 1834'te Paris elçiliğine atandı. 1836'da da Londra elçisi oldu.

Aynı yıl İstanbul'a çağrılarak 2. Mahmut'un reformları çerçevesinde yeni kurulan Hariciye Nezareti müsteşarlığına getirildi. 1837'de Hariciye Nazırı olunca 2. Mahmut'la daha yakın ilişki kurdu.

Padişaha sunduğu raporlarla ülkede köklü reformlar yapılması gereğini belirtti. 1838'de gittikçe ağırlaşan Mısır Sorunu'nda destek sağlaması amacıyla Londra Büyükelçiliğine atandı.

1839 yılında 2. Mahmut ölüp Abdülmecit padişah olduğunda yeni padişahı kapsamlı bir reform programının gereğine inandırmayı başardı. Bunun ilk adımı ve hukuki temeli olarak 3 Kasım 1839'da Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) ilan edildi.

İkinci kez Hariciye Nazırı oldu. Tanzimat Fermanı'nın öngördüğü yeniliklerin uygulanması için çaba harcadı. 1840'ta imzalanan Londra Antlaşması ile Mısır Sorunu'nu da bir çözüme kavuşturdu.

Ama hem İstanbul'daki karşıtlarının, hem de Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın antlaşmaya karşı direnmeleri üzerine Abdülmecit ortalığı yatıştırmak amacıyla 1841'de onu nazırlıktan alarak Paris büyükelçisi yaptı.

1845 yılında üçüncü kez Hariciye Nazırı oldu. 1846'da sadrazamlığa getirildi. 1839'dan beri Tanzimat Fermanı'nın getirdiği yenilikler konusunda fazla bir şey yapılmadığını görerek hızla atılımlara girişti.

Yönetim, eğitim ve hukuk alanında değişimler oldu. 1846-1852 yılları arasında üç kez istifa etmek zorunda kaldı. Kısa aralıklarla yeniden sadrazam oldu.

1853 yılında dördüncü kez Hariciye Nazırlığına getirildiği sırada Kırım Savaşı patlak verdi. Rusya'ya karşı İngiltere ve Fransa'yı Osmanlı Devleti'nin yanına çekmeyi başardı.

Savaş sürerken 1854'te dördüncü kez sadrazam oldu. Bu görevi bir yıl sürdü.

1856'da onun yetiştirdiği yeni Sadrazam Ali Paşa, Islahat Fermanı'nı hazırladı. Mustafa Reşit Paşa, Islahat Fermenı'nı devletin çıkarlarına aykırı bulduğunu belirten bir raporu Abdülmecit'e sundu.

1858 yılında vefat etti.