Biyografi Ara!

Binlerce biyografi keşfedilmeyi bekliyor

Mehmet Reşit Şahingiray

asker, doktor

Sayfayı paylaş
İlgili Kategoriler
Mehmet Reşit Şahingiray
Mehmet Reşit Şahingiray      (1873)-(1919)
asker, doktor

1873 yılında Kafkasya'da, Bjeduğ köyünde doğdu. Ailesi 1874 yılında Osmanlı topraklarına göç etti.

Öğrenimini İstanbul'da Beşiktaş Askeri Rüşdiyesi, Kuleli Askeri İdadisi ve Askeri Tıbbiye'de yaptı. 

Üniversite öğrenimi sırasında İttihadı Osmani Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer aldı (1889).

Askeri Tıbbiye'yi bitirdikten sonra doktor yüzbaşı olarak Osmanlı Ordusu'na katıldı. Haydarpaşa Hastahanesi'nde Zührevi Hastalıklar ihtisası yaptı.

1897 yılında siyasi faaliyetleri nedeniyle tutuklanarak Trablusgarb'a (Libya) sürüldü. 10 yıl buradaki sürgünlerin liderliğini yaptı.

1908 yılında Meşrutiyet'in ilanından sonra askerlikten ayrıldı. Çeşitli yerlerde kaymakamlık, mutasarrıflık ve valilik yaptı (1909-1917). 

Mütareke döneminde, savaş yıllarında uygulanan Ermeni Tehciri'nin sorumlularından biri sayılarak tutuklandı. Tutuklu bulunduğu sırada yayınlanan "Sebat" (1919) adlı kitabıyla kendisine yöneltilen suçlamalara cevap verdi. Bu kitap hükümet tarafından toplatıldı. 

Tutukevinden kaçtı. 6 Şubat 1919 tarihinde yakalanacağını anladığı anda intihar ederek yaşamına son verdi.

ESERLERİ:

1.İnkılap Niçin ve Nasıl Oldu? (Mısır 1909)
Dr. Mehmed Reşid Bey'in küçük yaşlardan başlayarak yazdığı anılarından bir bölümü sağlığında "Cevri" takma adıyla yayınlanmıştır. 

2.İttihat ve Terakkinin Kurucu Üyelerinden Dr. Reşid Bey'in Hatıraları, Sürgünden İntihara (İzmir 1992, İstanbul 1993)
Anılarındaki bazı bölümler ise ölümünden sonra yayımlanmış bulunmaktadır: "Dr. Reşid Bey ve Hatıraları" (Yakın Tarihimiz, Cilt: 3). 

3.Sebat (1919)
Tutuklu bulunduğu sırada yayınlanan "Sebat" (1919) adlı kitabıyla kendisine yöneltilen suçlamalara açıklık getirmeye çalıştı. 




ESER-AYRINTI

Dr. Mehmed Reşid Şahingiray Hayatı ve Hatıraları
-İttihad ve Terakki Dönemi ve Ermeni Meselesi- 
Nejdet Bilgi 
Akademi Kitabevi 

“... Reşid Bey'in hayatı Osmanlı Devleti'nin son dönemiyle paralel olarak sıkıntılı ve karmaşık sayılabilir. Aslında bu durum Reşid Bey'e mahsus da değildir. Osmanlı'nın son yılları bütünüyle Türk toplumunun sıkıntılı ve çalkantılı yıllarıdır. Reşid Bey Osmanlı'nın son yıllarına damgasını vuran Jön Türk hareketi ve İttihad ve Terakki Cemiyeti içinde şahsi olarak etkili olmakla beraber fazlaca ön planda yer almamıştır. Konuşmaktansa iş yapmayı tercih eden bir uygulama adamı olduğu söylenebilir. Belki de bu yüzden pek fazla kalem oynatmamıştır. Ancak yaşadıklarını bazan notlar halinde, bazan da hatıralar halinde yazdığı gibi, ülke meseleleriyle ilgili raporlar da kaleme alınmıştır...” -Necdet Bilgi-