Marlon Brando(1924)-(2004) sinema ve tiyatro oyuncusu
3 Nisan 1924 tarihinde Omaha Nebraska'da doğdu.
1944 yılında tiyatro oyunculuğuna başladı. Birçok oyunda rol aldıktan sonra 1947 yılında Tennessee Williams'ın "Arzu Tramvayı" oyunundaki serseri bir genç karakteri olan 'Stanley Kowalski' tiplemesiyle tüm tiyatro camiasında adını duyurdu.
Daha sonra Elia Kazan ve Lee Strasberg'in kurduğu "Actors's Studio"ya katılıp burada uygulanan "Metod" oyunculuk tarzının ilk ve en önemli uygulamacılarından biri oldu.
1950 yılında Fred Zinnemann'ın "Men(Erkekler)" filmiyle sinema dünyasına bir adım attı. Daha sonra
1951-1954 yılları arasında sırasıyla; tiyatroda da oynadığı Elia Kazan'ın "Arzu Tramvayı"(1951), yine Elia Kazan'ın "Viva Zapata" filminde ünlü meksikalı gerilla lideri Emiliano Zapata'yı canlandırdı(1952).
Joseph Mankiewicz filmi "Jul Sezar"da Marcus Antonius rolündeydi(1953). Bu üç filme üst üste üç kez 'En İyi Erkek Oyuncu'oscarına aday oldu ama kazanamadı. Oscarına, 1954 yılında sinema tarihinin en iyi filmlerinden biri olan Elia Kazan'ın yönettiği "Rıhtımlar Üzerinde" filmindeki sendika ağalarına karşı koymaya çalışan dok işçisi 'Terry Malloy" rolüyle ulaştı.
Brando artık tam anlamıyla zirvedeydi. "Vahşi Hücum(The Wild One)"filminde canlandırdığı, bir motorsiklet çetesinin asi lideri rolüyle genç kuşağın idolü haline geldi. Kurulu düzeni sorgulayanların sembollerinden biri oldu.
1950'li yılların ikinci yarısı, ilk yarısındaki kadar görkemli olmasa da oyuncu için başarılı geçti. Bu dönemdeki başlıca filmleri olarak; "Çayhane", oscar adayı olduğu "Sayonara" ve "Genç Aslanlar" sayılabilir.
1961 yılında Stanley Kubrick'in yarıda bırakmasıyla yönetmenliğini de üstlendiği psikolojik western "Tek Gözlü Jack"i çevirdi. "Yatak Hikayesi" ve Charlie Chaplin'in yönettiği "Hong Kong'lu Kontes" filmlerinde komedi oyunculuğunu denedi.
Arthur Penn'in ırkçılık karşıtı "Kaçaklar(The Chase)" ve eşcinsel bir subayı canlandırdığı John Huston imzalı "Pırıltılı Gözler" gibi sistemi ve toplumsal yapıyı sorgulayan filmlerde rol aldı. Ama eski parlak dönemi geride kalmış gibi gözüküyordu. Özellikle 60'ların sonunda oynadığı "Candy", "Gece Gelen Adam" gibi hem eleştirmenler hem de seyirciler tarafından berbat bulunan filmlerle karizmasını bir hayli sarstı.
Bu kötü dönem, 1972 yılında Francis Ford Coppola'nın sinema tarihinde unutulmaz bir yeri olan "Baba(The Godfather)" filmine kadar sürdü. Bu filmdeki mafya babası "Don Vito Corleone" rolündeki unutulmaz oyunculuğuyla eşsiz bir oyuncu olduğunu bir kez daha ispatladı ve tam anlamıyla bir sinema efsanesi haline geldi. Bu rolüyle "En İyi Erkek Oyuncu Oscarı"nı ikinci kez kazandı. Ama ABD yönetiminin ve Hollywood sinemasının kızılderililere yaptıkları haksızlıklara dikkat çekmek için, ödül törenine kendi yerine kızılderili bir kadını gönderip ödülü almayarak protesto etti.
Böylece, uzun bir süredir desteklediği "kızılderililerin medeni hakları hareketine" en büyük desteği vermiş oldu.
1973 yılında Bernardo Bertolucci'nin erotizmin sınırlarını zorlayan filmi "Paris'te Son Tango"da tüm vücuduyla oynadığı karakterle seyircileri tam anlamıyla şok edip, bir kez daha oscara aday gösterildi.
1978 yılında bilimkurgu filmi "Superman"deki sadece 10 dakika süren rolü için (Superman'in babası rolündeydi) sinemadaki efsanevi kişiliği sayesinde astronomik bir ücret aldı.
Francis Ford Coppola'nın, sinema tarihinin en başarılı savaş karşıtı filmlerinden olan "Kıyamet(Apocalypse Now)" filmindeki kendini yarı tanrı sanan Albay Kurtz rolündeki emprovize oyunculuğuyla yine göz doldurdu.
1980 yılındaki "Formül" filminden sonra sinemaya dokuz yıllık bir ara verdi. Bu süre zarfında bazı televizyon dizilerinde konuk oyuncu rollerinde oynadı. 1989 yılındaki "Kuru Beyaz Bir Mevsim" filmindeki oyunculuğuyla "en iyi yardımcı erkek oyuncu" dalında oscar adayı olarak sinemaya parlak bir dönüş yaptı.
90'larda "Keşif", "Dr.Moreau'nun Adası", "Don Juan de Marco" başlıca filmleri oldu.
Son olarak 2001 yılında henüz gösterime girmeyen ve başrollerini Robert De Niro ve Edward Norton ile paylaştığı "The Score" filminde rol aldı.
2 Temmuz 2004 tarihinde Los Angeles Kaliforniya'da öldü.
FİLMLERİ:
The Men (1950) İhtiras Tramvayı (film) (1951) Viva Zapata! (1952) Julius Caesar (1953) The Wild One (1953) Rıhtımlar Üzerinde (1954) Désirée (1954) Guys and Dolls (1955) Operation Teahouse (1956) (kısa metraj) The Teahouse of the August Moon (1956) Sayonara (1957) The Young Lions (1958) The Fugitive Kind (1959) One-Eyed Jacks (1961) (aynı zamanda yönetmeni) Mutiny on the Bounty (1962) The Ugly American (1963) Bedtime Story (1964) Morituri (1965) The Chase (1966) Batıda Vuruşanlar (1966) Meet Marlon Brando (1966) (kısa metraj) A Countess from Hong Kong (1967) Parıltılı Gözler (1967) Candy (1968) The Night of the Following Day (1968) İsyan (1969) King: A Filmed Record... Montgomery to Memphis (1970) (belgesel) The Nightcomers (1972) Baba (1972) Last Tango in Paris (1972) The Missouri Breaks (1976) Raoni (1978) (belgesel) (sunucu) Superman (1978) Apocalypse Now (1979) The Formula (1980) A Dry White Season (1989) The Freshman (1990) Hearts of Darkness: A Filmmaker's Apocalypse (1991) (belgesel) Christopher Columbus: The Discovery (1992) Don Juan DeMarco (1995) The Island of Dr Moreau (1996) The Brave (1997) Adaletin Nefesi (1998) The Score (2001)
Süpermen Dönüyor (2006) - Ölümünden sonra yayınlanmış, arşiv görüntülerinden Jor-El karakteri kullanılmıştır Superman II: The Richard Donner Cut (2006) - Ölümünden sonra yayınlanmış, arşiv görüntülerinden Jor-El karakteri kullanılmıştır.