Kınalızade Hasan Çelebi
müderris, yazar

Osmanlılar zamanında yetişen fıkıh ve kelam alimlerinin büyüklerinden. 

Kınalızade Hasan Çelebi, 1546 (H.953) yılında Bursa’da doğdu. Ahlak-ı Alai isimli meşhur ahlak kitabının yazarı Kınalızade Ali Efendi'nin oğludur. 

Büyük dedesi Abdülkadir Hamidi Efendi, sakalına kına yaktığı için, çocuk ve torunları, Kınalızade diye tanındılar.

Hasan Çelebi önce babasından ve diğer bazı alimlerden okuduktan sonra, zamanın büyük alimi Şeyhülislam Ebussuud Efendi’den ders gördü. Bilhassa fıkıh ve kelam ilimlerinde çok yükselerek, icazet (diploma) aldı. Züht ve takva sahibi, ilmiyle amil büyük bir alimdi. Dini emir ve yasaklara uymakta çok titizdi. 

Aynı zamanda kuvvetli bir şair ve çok yüksek bir edipti. 

Dini kitaplara şerh ve ekleri ise şiirinden daha üstündür. 

İlim tahsilini tamamlayıp, kemale geldikten sonra, zamanının usulünce medresede ders vermeye başladı. Talebelere ders okutacak seviyeye geldiğinde 20 yaşını yeni geçmişti. 

1567 yılında Bursa’da Ahmet Paşa Medresesi’nde vazife aldı. Bir sene sonra babası Kınalızade Ali Efendi Edirne’ye kadı tayin edilince, Edirne’ye gitti ve Çuhacı Hacı Medresesi’ne müderris oldu. 

Üç yıl sonra İstanbul’da, Eski İbrahim Paşa Medresesi’ne tayin edildi. 1580 senesine kadar İstanbul’da çeşitli vazifelerde bulundu. Sonra Bursa Sultaniyesi'nde vazife aldı. İki sene sonra tekrar İstanbul’a gelerek Sahn-ı Seman Medresesi’nde müderrislik yaptı. 

1586 yılında Kafzade Efendi yerine, Sultan Selim Medresesi’nde vazife aldı. Bir sene sonra Süleymaniye medreselerinden birine tayin edildi. 1590’da Haleb kadılığına tayin edildi.

Sırası ile Mısır, Kahire, Edirne tekrar Mısır-Kahire ve Bursa kadılıklarında bulundu. 1600’de Gelibolu, sonra da Eyyüp kadılıkları verildi. 1602’de Eski Zağra, son olarak da Mısır’da Reşid beldesinde kadılık yaptı. 

Reşid kasabasında bir yıl kaldıktan sonra hastalandı. 1604 (H.1012) yılında Mısır’da vefat etti.

ESERLERİ:

Kınalızade Hasan Çelebi’nin en meşhur eseri, Tezkiret-üş-Şuara isimli şairler tezkiresidir. Babasının Ahlak-ı Alai isimli kitabından sonra, bu eser çok rağbet ve itibar görmüştür. Bu meşhur eserde, altı padişah, beş şehzade, Hasan Çelebi’nin yaşadığı devrin hükümdarı Üçüncü Murat Han ile meşhur tarihçi Hoca Sadeddin Efendi ve 570 civarında şairin hal tercümesi anlatılmıştır. 

Aynı zamanda şair olan Hasan Çelebi’nin şiirleri dağınık bir halde mecmualarda yer aldığından, kitap haline getirilmiş divanı yoktur. 

Bundan başka Dürer ve Gurer haşiyesi vardır.

Çeşitli mevzulara dair risaleler yazmıştır.