On dördüncü asrın başlarında Balıkesir ve Çanakkale taraflarında kurulmuş Türk beyliği. Bu aile soy itibariyle 11. yüzyılın ikinci yarısından sonra Orta Anadolu’da bir devlet kurmuş olan Melik Danişmend Gazi’ye dayanır. Türkiye Selçukluları, Danişmendlilerin 1175 yılında Sivas, 1178’de Malatya koluna son vererek bu devleti ortadan kaldırdı. Sonra Danişmendli ailesi mensupları Selçukluların hizmetine girerek Bizans hudutlarında uç beyi olarak vazife aldılar.
Karesi Beyliği Balıkesir, Aydıncık, Bergama, Edremid, Ayazmend, Bigadiç, Başkelenbe, Ezine ve Eski Truva’ya hakim oldu. Karesi Bey, 1384’te Türk fütuhatına karşı Bizanslılar’a yardıma gelen Katalanlıları Erdel’de bozguna uğratarak, geri çekilmeye mecbur bıraktı. Moğollar önünden kaçan Saru Saltuk Türklerini kendi beyliği arazisinde yerleştirmek suretiyle bölgedeki Türk nüfusunun artmasına gayret etti.
Kalem Bey ile oğlu Karesi Bey’in hangi tarihte vefat ettikleri belli değildir. Fakat bazı kayıtlardan Karesi Bey’in 1328’den evvel vefat ettiği anlaşılmaktadır. Karesi Bey’den sonra beyliğin büyük kısmı ile merkez Balıkesir’e oğlu Demirhan hakim oldu. Güneydeki Bergama ve havalisi ise kardeşi Yahşıhan’ın idaresindeydi. Karesi Beyin üçüncü oğlu Dursun Bey ise, Osmanlı Hükümdarı Orhan Gazi’nin yanına sığındı. Yahşi Bey, Bizanslılar’a karşı 1341 ve 1342 yıllarında iki defa donanma ile Gelibolu Yarımadasına asker çıkardıysa da muvaffak olamadı. Bizans hükümdarı Kantakuzen ile anlaşma imzalayıp, geri çekildi. Yahşıhan, 1345’ten önce vefat etti.
Osmanlılara iltica eden Dursun Bey, kardeşi Demirhan’a karşı Orhan Bey’den yardım istedi. 1345 yılında Orhan Bey ile beraber Balıkesir üzerine yürüdüler. Demirhan, Bergama’ya kaçtı. Kardeşiyle anlaşmak üzere Bergama önüne gelen Dursun Bey, kaleden atılan bir okla vurularak öldürüldü. Bu durumdan son derece üzüntü duyan Orhan Gazi, Balıkesir ve çevresini Osmanlı ülkesine katarak, Bergama’yı kuşattı. Demirhan müdafaayı bırakıp teslim oldu. Bergama’yı Osmanlı sınırları içine alan Orhan Gazi, Demirhan’ı affederek Bursa’ya yerleştirdi. Bursa’da iki sene kadar yaşayan Demirhan Bey, 1347 yılında vefat etti.
Karesi Beyliği’nin Demirhan’a ait kısmının Osmanlılar’a geçmesi üzerine tecrübeli Karesi ümerasından Hacı İlbeyi, Evrenos Gazi, Ece Halil ve Gazi Fazıl Bey, Osmanlı Devleti hizmetine geçtiler. Bu beyler Osmanlı Beyliği’nin Rumeli’de yayılmasında büyük gayret sarf ettiler.
Diğer taraftan Yahşi Bey’in vefatı ile Truva taraflarına Süleyman Bey hakim oldu. Süleyman Bey’in Yahşı Han ve Demirhan’dan hangisinin oğlu olduğu bilinmemektedir. Bizans tahtı için mücadele eden Kantakuzen, düşmanlarına karşı düştüğü zor durumdan Süleyman Bey’in 1343’te gönderdiği kuvvetler sayesinde kurtulabildi. Yine 1345 yılında Kantakuzen’e yardıma giden Aydınoğlu Umur Bey’in yanında Süleyman Bey de vardı ve Rumeli sahiline Karesioğulları gemileri ile geçildi.
Süleyman Bey’in Truva ve Çanakkale yöresindeki hakimiyeti 1360 yılına kadar devam etti. Ancak 1361 yılında Osmanlı tahtına geçen Birinci Murat Han, Karesioğulları’na ait bu sahil bölgesini zaptetmek suretiyle beyliğe son verdi. Karesioğulları’na dair şimdiye kadar mevcut eser, kitabe ve sikke bulunamamıştır.
Karesioğulları Beyleri Tahta Geçişi
Karasi Bey (takriben)..................... 1297 Demirhan (Balıkesir’de)...................... (?) Şücaeddin Yahşihan (Bergama’da)..... (?) Süleyman Bey (Truva’da)................... (?) Osmanlı hakimiyeti........................ 1360