İsmail Hikmet Ertaylan

edebiyat tarihçisi

Sayfayı paylaş

İlgili Kategoriler

İsmail Hikmet Ertaylan
edebiyat tarihçisi
akademisyen, yazar

1889 yılında İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Galatasaray Lisesi'nde, yüksek öğrenimini Mülkiye Mektebi'nde tamamladı.

İlk vazifeye Düyun-ı Umumiye kaleminde başladı. Galatasaray Lisesi ve Robert Koleji edebiyat öğretmenliği, Hariciye Nezareti Matbuat Müdürlüğü Tetkik ve Teşhis Kalemi Mümeyyizliği görevinde bulundu.

Bir Süre Azerbaycan Bakü Üniversitesi'nde Edebiyat Tarihi Öğretim Üyeliği, Yüksek Pedagoji Enstitüsü ile Tiyatro Mektebinde Türk Edebiyatı, Batı Edebiyatı ve Sanat Tarihi hocalıklarında bulundu (1923-27).

Yurda döndüğü zaman Ankara Kız Lisesi, Gazi Terbiye Enstitüsü Türk Edebiyatı ve Sanat Tarihi öğretmenliği, Kıbrıs Türk Lisesi Müdürlüğü, Maarif Vekaleti Müfettişliği, Ankara Musiki Muallim Mektebi Müdürlüğü, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Müdürlüğü ile Afganistan Maarif Nezareti Müşavirliği'nde çalıştı.

Daha sonra İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı kürsüsüne profesör olarak tayin oldu. Ordünaryüs profesörlüğe yükseldi. 1958 yılında emekli oldu.

1967 yılında İstanbul’da vefat etti.

ESERLERİ:

1.Vuslat-ı Memnua (uzun hikaye, 1908)
2.Kır Çiçekleri (şiirler)
3.Hesap İmtihanı (mektep piyesi)
4.Ateş Olur da Yakmaz mı? (hikaye)
5.Türk Edebiyatı Tarihi (Bakü)
6.Türk Edebiyatı Tarihi (Osmanlı kısmı)
7.Yunan Edebiyatı Tarihi
8.Azerbaycan Edebiyatı Tarihi
9.Abdülhak Hamid
10.Ahmet Midhat Efendi
11.Ahmet Vefik Paşa
12.Nabizade Nazım
13.Namık Kemal
14.Recaizade Ekrem
15.Şinasi
16.Tevfik Fikret
17.Ziya Paşa
18.Ahmet Hikmet
19.İsmail Safa
20.Koca Ragıp Paşa ve Fıtnat (1933)
21.Kıraat Dersleri (beş kitap, resimli, 1934)
22.Kıbrıs Türk Alfabesi (1934)
23.Latin Edebiyatı Tarihi (1937)
24.Çağatay Edebiyatı (1937)
25.Risale-i Sultan Hüseyin Baykara (yeni harflerle, 1945)
26.Varaka ve Gülşah (yeni harflerle, 1945)
27.Tarih-i Al-i Osman (tıpkıbasım, 1945)
28.Mesnevi-i Penahi (yeni harflerle, 1946)
29.Tarih-i Edirne
30.Hikayet-i Beşir Çelebi (yeni harflerle, 1946)
31.Falname (tıpkıbasım, 1951)
32.Sultan Cem, Hayatı ve Eserleri (Sultan Cem Divanı’nın tıpkıbasımı ve muhtelif kaynaklardan derlenmiş hayatı, 1951)
33.Fatih ve Fütuhatı (Bizans ve Karadeniz, 1953)
34.Adilşahiler; Hindistan’da bir İslam Devleti (1953)
35.Gaazi Bora Giray, Hayatı ve Eserleri (1958)
36.Bahrü’l-Hakayık (tıpkıbasım, 1960)
37.Tabiatname (Aydınoğulları zamanında yazılmış manzum bir tıp kitabı, tıpkıbasım, 1960)
38.Yusuf ile Züleyha (1960)
39.Kaside-i Bürde Tercümesi (Abdürrahim Karahisari’nin manzum eseri, tıpkıbasım, 1960)
40.Behçetü’l-Hadayık fi Mev’izeti’l-Halaik (tıpkıbasım, 1960)
41.Divan-ı Lütfi-i Çağatayi (tıpkıbasım, 1960)
42.Divan-ı İlahi (tıpkıbasım, 1961)
43.Marifetname (Yusuf Sinan Paşa, tıpkıbasım, 1961)
44.Tevfik Fikret, Hayatı ve Eserleri (1963)
45.Dante ve Eserleri (1964)
46.Goethe, Hayatı ve Eserleri (1964)
47.Zafer Divanı (Bir Azeri şairin divanı, 1964)
48.Divan-ı Kabuli (minyatürlü, tıpkıbasım, 1964)
49.Divan-ı Hamidi (tezhipli, tıpkıbasım, 1964)
50.Fatih’in Akdeniz ve Adalar Denizi Fütühatı (1965)
51.Bayron, Hayatı ve Eserleri (1965)
52.Schiller, Hayatı ve Eserleri (1965)
53.Vagner, Hayatı ve Eserleri (1965)
54.List, Hayatı ve Eserleri (1965)
55.Fatih Devrinde Tezhib Sanatı (1966)
56.Babür Şah, Hayatı ve Eserleri (1966)
57.Tevfik Fikret Mirsad’da (1966)
58.Tevfik Fikret Malumat’ta (1967)

Ertaylan'ın Yazın Serüveni

Edebiyata şiir, hikaye ve roman denemeleriyle başladı. Sonra edebiyat araştırıcılığına yönelen İsmail Hikmet, yakın tarihin değerli araştırmacılarındandır.

Hayatının sonlarında çalışmalarının ağırlığını eski Türk Edebiyatı teşkil eder.

Anadolu’nun birçok yerinde derlediği parçaların tıpkısını yayınlayarak Türk kültürüne büyük hizmette bulundu.