Dördüncü Mehmet

Osmanlı Padişahı

Sayfayı paylaş

İlgili Kategoriler

Mehmet 4 / Dördüncü Mehmet (1642)-(1693)
Osmanlı Padişahı
Osmanlı Sultanlarının Ondokuzuncusu
İslam Halifelerinin Seksendördüncüsü

Saltanatı: 1648-1687

Babası: Sultan İbrahim Han
Annesi: Hatice Turhan Sultan

Doğumu: 2 Ocak 1642
Vefatı: 6 Ocak 1693

2 Ocak 1642 tarihinde doğdu. Şehzadeliğinde, İmamı Şami Yusuf Efendi, Şami Hüseyin Efendi ve diğer kıymetli hocalardan ders alarak yetiştirildi.

Babası İbrahim Han'ın asiler tarafından tahttan indirilmesi üzerine 8 Ağustos 1648'de sultan oldu. Bu sırada 7 yaşında idi. Eğitimine saltanatı zamanında da devam etti.

1652'de sadrazamlığa getirilen Tarhuncu Ahmet Paşa ilk olarak mali sıkıntıyı önlemek için tedbirler aldı. Bazı yöneticiler, çeşitli iftiralarla Tarhuncu'yu görevden uzaklaştırdılar.

1654 senesinde Kara Murat Paşa komutasındaki Osmanlı donanması, Çanakkale Boğazı çıkışında Venedik donanmasına mağlup etti.

Bu sırada mali sıkıntıyı önlemek için, ayarı düşük para basılması, yeniçerilerin ayaklanmasına yol açtı. Çınar olayı ve Vaka'i vakvakiye diye bilinen hadiseler sonunda saray ağaları idam edildi (1656).

Merkezdeki bu karışıklıklar Anadolu'ya ve ülkenin diğer eyaletlerine de sıçradı.

Venedik karşısında donanmamız bozguna uğradı. Venedikliler Bozcaada ve Limni gibi askeri önemi fazla olan adaları kuşatarak ele geçirdiler. Padişah, bu başarısızlıklar üzerine, sadrazam Boynueğri Mehmet Paşa'nın yerine büyük yetkilerle tecrübeli vezir Köprülü Mehmet Paşa'yı tayin etti (1656).

Köprülü Mehmet Paşa'nın ilk işi İstanbul'da asayişi sağlamak oldu. Daha sonra donanmayı güçlendirerek Bozcaada ve Limni'yi geri aldı. 1658'de Erdel isyanını bastırdı ve Yanova kalesini fethetti. Ertesi yıl Anadolu'da çıkan Abaza Hasan Paşa ayaklanmasını önledi.

Mehmet Paşa'nın 30 Ekim 1661'de vefatı üzerine yerine oğlu Fazıl Ahmet Paşa getirildi. 1663 yılında Avusturya seferine çıkan Ahmet Paşa, Uyvar ve Yanıkkale'yi fethetti. İki devlet arasında Vasvar antlaşması imzalandı. 1666'da Girit seferine serdar tayin edildi. 1669'da Kandiye'nin zaptı ile Girit'in fethi tamamlandı. 1672'de Lehistan seferine çıkan 4. Mehmet Han, Belgrad'a kadar geldi. Fazıl Ahmet Paşa bu seferde Podolya ile Ukrayna'nın fethini gerçekleştirdi.

1678'de Rus seferine serdar tayin edilen Mustafa Paşa, Çehrin kalesini geri aldı. Ertesi yıl padişah ordusunun başında bizzat ikinci sefere çıktı. Ancak Rusların barış istemeleri üzerine Bahçesaray'da antlaşma imzalandı.

4. Mehmet devrinin en önemli siyasi hadisesi Viyana kuşatmasıdır. Padişah'ın Yanıkkale ve Komarın üzerine gönderdiği ordu, serdarın isteği üzerine Viyana yönüne çevrildi. Şiddetle cereyan eden muhasara başarısızlıkla neticelendi ve Kara Mustafa Para görevinden alınarak yerine İbrahim Paşa getirildi.

Viyana bozgunundan sonra; Avusturya, Venedik, Lehistan orduları umumi hücuma geçerek Macaristan topraklarını, Budin'i, Dalmaçya kıyılarını, Patras, Korent ve İnebahtı gibi önemli kaleleri zaptettiler.

Sultan 4. Mehmet Han, 8 Kasım 1687'de tahttan indirildi. Yerine kardeşi 2. Süleyman getirildi.

Bundan sonra Edirne'deki sarayında ikamet eden Mehmet Han, 6 Ocak 1693 tarihinde vefat etti. Cenazesi İstanbul'a nakledilerek Yeni Cami'deki annesi Turhan Valide Sultan'ın türbesine defnedildi.

4. Mehmet Han, 39 yıl padişahlık yaptı. Osmanlı Devleti'nde Kanuni'den sonra en fazla tahtta kalan padişah oldu.

4. Mehmet Han devrinde inşası tamamlanıp ibadete açılan Yeni Camii, Osmanlı mimarisinin şaheserlerindendir.