Arif Hikmet Koyunoğlu

mimar

Sayfayı paylaş

İlgili Kategoriler

Arif Hikmet Koyunoğlu
mimar

1888 yılında İstanbul’da doğdu. Resim öğretmeni ressam Hoca Ali Rıza'nın önerisi üzerine mimarlığa yöneldi. Yükseköğrenimini 1908-14 yılları arasında Sanayi-i Nefise Mektebi'nde gördü, burada Vallaury ve Mongeri'nin öğrencisi oldu.

Genç yaşta babasını yitirince, Âsar-ı Atika Müzesi (İstanbul Arkeoloji Müzeleri) müdürü Osman Hamdi ve kardeşi Halil Edhem Eldem'in yardımıyla müzeyle ilgili işler aldı. Mongeri'nin Beyoğlu'nda uygulamakta olduğu Saint Antoine Kilisesi'nin yapımında çalıştı.

Birinci Dünya Savaşı başlayınca askere alındı. Ordudaki görevinin yanı sıra Erzurum'da İttihat ve Terakki Cemiyeti Kulübü'nü inşa etti.

Savaş sonrası yeniden İstanbul'a döndü. İşgal altında bulunan kentte mimarlık yaparak geçinme olanağı bulamadı. Tabelacılık, foto muhabirliği ve fotoğrafçılık yaparak hayatını kazanmaya çalıştı.

İlk Türk fotoğrafçılarından biri olarak Cağaloğlu'nda Yeraltı Fotoğrafhanesi'ni açtı. İşgal güçleri tarafından takibe alındı. İstanbul polis müdürü Nevzat Tandoğan'ın yardımıyla Ankara'ya kaçtı. Burada Şeriye ve Evkaf Vekâleti İnşaat ve Tamirat Heyet-i Fenniyesi'nde kısa bir süre mimar olarak çalıştı. Daha sonra da kendi bürosunu açarak, serbest çalışmaya başladı. Bu yıllarda resmi ya da özel yapıların mimarlığını yapmaya başladı.

Bu dönemde bir yandan da Hâkimiyet-i Milliye gazetesi ve Türk Yurdu dergisine kültür ve mimarlık konularında yazılar yazdı. İstanbul'daki İleri gazetesinin foto muhabirliğini yaptı.

1930-34 yılları arasında Bursa'da Tayyare Cemiyeti Tiyatro ve Sineması'nın uygulamasını yaptı. Bu yıllarda yurt dışından çağrılan yabancı mimarlar önemli devlet yapılarının tasarımıyla görevlendirildi. Bu yüzden Ankara'da iş imkanlarının kısıtlanması nedeniyle, 1935 yılında İstanbul'a yerleşti. Burada eski eserlerin onarımı üzerine çalıştı, evler, apartmanlar tasarladı ve uyguladı.

Koyunoğlu, Evkaf Vekâleti tarafından yaptırılan dört örnek konutun yapımında çalıştı.

Hacı Bektaş Veli Türbesi'nin onarımını yaptı. Bursa yakınlarında iki göçmen köyünün evlerinin yapılmasıyla görevlendirildi.

Türk yapı geleneğine özgü bir tür olan mezar yapılarıyla ilgilendi. Türk sanatında heykelin yerini tuttuğunu söylediği mezar taşlarıyla ilgili bilgi ve belgeler topladı. Kendisinin de bu alanda eserleri bulunmaktadır.

1982 yılında İstanbul’da vefat etti.

ESERLERİ:

Koyunoğlu'nun eserleri 1.Ulusal Mimarlık akımının özelliklerini taşır. Ankara'daki ilk önemli yapısı "Emanet-i Mübareke" adıyla bir camide saklanan değerli eşyanın sergilenmesi amacıyla yapılan Etnografya Müzesi'dir (1925-28). Bunu Maarif Vekaleti Binası izlemiştir. En önemli yapısı, Osmanlı mimarlığından esintiler taşıyan Türk Ocağı Binası'dır (1927-30). Projesi, Vedat Tek, Kemaleddin Bey ve Mongeri'nin de katıldıkları sınırlı bir yarışma sonucunda kabul edilmiştir.

Koyunoğlu'nun Ankara'daki bir başka eseri de Himâye-i Etfal'dir (Çocuk Esirgeme Kurumu Binası; 1925-30). Bunların yanı sıra Ankara'da Celal Bayar Evi ile Mithat Alam Evi (İsrail Büyükelçilik ikametgahı), İstanbul'da, Florya'daki Hasan Bey, Ortaköy'deki İskender Bey, Sultanahmet'teki Recep Peker (İstanbul Kültür Müdürlüğü) Köşkleri ile, Bebek'teki Rakım Enç Apartmanı vb. dönemin ileri gelenlerinin evlerini yaptı.