İlteriş  Kutluğ Kağan Göktürk Hakanı 630 yılında Çin hakimiyetine girerek istiklalini kaybeden Göktürk devletini 682 yılında tekrar kurdu. İki ülkeyi derleyip topladığı için Kutluğ adına ilave olarak İlteriş ünvanı verildi. Çin’de doğup büyüyen İlteriş Kutluğ Kağan, bir süre devlet memuru olarak çalıştı. Orta Asya sınırında görev yaptığı sırada, 681 yılında 17 arkadaşı ile birlikte Türk devletini kurmak için teşebbüse geçti. Bilge Tonyukuk da yardımcı oldu. Kendisini destekleyenlerin sayısı 700 kişi olunca, istiklalini ilan etti. Orta Asya Türkleri, Çin’deki Türk Hanedan mensupları ve kumandanları etrafında toplandı. Büyük bir kuvvet ortaya çıktı. 682 yılında Göktürk Devleti'ni ikinci defa kurup hükümdarlığını ilan etti. Bilge Tonyukuk’u kendisine vezir yaptı. İkinci Göktürk Devleti adıyla anılan bu devlete kurucusuna nispetle Kutluğ Devleti de denildi. Göktürk Devleti'ni milli şuurla teşkilatlandırıp Türk töresini ülkede hakim kıldı. 682 yılından sonra 10 yıl içinde, on yedisi Çin’e olmak üzere 47 sefer düzenledi. İlteriş Kutluğ Kağan, yirmisine bizzat katıldı. Hepsinde başarılı olup, hiç yenilmedi. 692 yılında vefat etti. Ölünce kardeşi Kapağan (692-716), kağan oldu. Bilge Kağan (716-734) ile Kül Tegin, İlteriş Kutluğ Kağan’ın oğullarıdır. www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)