Bekir Sami Kunduh ( 1865)- (1933)
vali, milletvekili



1865 yılında Kuzey Kafkasya'nın Osetya Bölgesi'nde doğdu. Aynı yıl ailesiyle Anadolu'ya göç etti. Rus ordusunda generalken hemşehrileriyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu tarafına geçip, Türk Ordusunda generallik yapmış olan Musa Kunduk Paşa'nın oğludur.

Galatasaray Lisesi'ni bitirdikten sonra Paris'te Siyasal Bilgiler tahsilini tamamladı.

Petersburg Elçiliği'nde katiplikle başlayan memuriyeti Amasya Mutasarrıflığı, Van, Trabzon, Bursa, Beyrut ve Halep valilikleriyle devam etti. Mütareke öncesi son görevi Beyrut Valiliğidir.

Mustafa Kemal Paşa'nın çağrısı ile Anadolu'ya geçti. Sivas Kongresi'nden itibaren Milli Mücadele'nin içinde yer aldı. Erzurum Kongresi sırasında Sivas'ta olmasına rağmen Heyeti Temsiliye üyesi seçildi.

Tarihte Amasya Mülakatı olarak bilinen ve İstanbul Hükümeti ile Anadolu Temsilcileri arasındaki ilk resmi görüşmede Mustafa Kemal Paşa ile birlikte hazır bulundu.

Heyeti Temsiliye'nin Ankara'ya taşınmasından sonra yapılan son Osmanlı Meclisi Mebusan toplantısına Amasya Milletvekili olarak katıldı. Bu Meclis'in İngilizler tarafından basılmasını takiben Ankara'ya dönüp TBMM'ne katıldı.

TBMM bünyesinde oluşturulan ilk Hükümet'te Türkiye'nin ilk Dışişleri Bakanı oldu. Bu sıfatla Sovyetler Birliği ve Londra Konferansı'na giden heyetlerin başkanlığını yaptı.

Londra Konferansı sırasında İngiltere, Fransa ve İtalya Dışişleri Bakanları ile diyalog kurdu. Malta Sürgünleri'ni kurtarmak için ilgili bakanlarla özel birer anlaşma parafe etti. Ankara'nın onayını almadan yaptığı bu anlaşmalar, Türkiye'nin hükümranlık haklarına aykırı görülmesi üzerine, 8 Mayıs 1921'de Dışişleri Bakanlığı görevinden istifa etti.

Altı dil biliyordu. Avrupa devletleri nezdinde itibarı olan bir yöneticiydi. Bu yönünü iyi bilen Mustafa Kemal Paşa kendisini iki kez Avrupa'ya kamuoyu oluşturmak için gönderdi.

Londra'da 12 Şubat-12 Mart 1921 tarihleri arasında yapılan Ortadoğu Konferansı'na katıldı.

İstanbul'da kurulmuş olan Şimali Kafkas Cemiyeti ve Şimali Kafkas Göçmenleri Komitesi gibi kuruluşlarda görev yaptı.

TBMM'nin ilk dönemlerinde iki dönem Tokat Milletvekilliği yaptı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer aldı. İzmir Suikastı nedeniyle bu partinin tüm kurucularıyla birlikte yargılandı ve beraat etti. Bu olaydan sonra 1927 yılında aktif siyasetten ayrıldı. Köyünde sessiz yaşamayı tercih etti.

1933 yılında İstanbul'da vefat etti.



www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)