Ali Sait Akbaytugan ( 1872)- (1950) asker Malta Sürgünü Elviye-i Selase (Kars, Ardahan, Batum) Soruşturma Kurulu Başkanı 1872 yılında Balıkesir'in Manyas ilçesi Hacıosman Köyü'nde doğdu. Harbokulu'nu 1896'da ve Harp Akademisi'ni 1898'de bitirdi. Osmanlı-İtalyan Savaşı'na 1911 ve Balkan Savaşları'na 1912-1913 yıllarında katıldı. Birinci Dünya Savaşı'nda Yemen cephesinde İngilizlere karşı gösterdiği üstün başarılar nedeniyle tümgeneralliğe yükseltildi. 1918'de Mondros Silah Bırakışması'nın imzalanması üzerine Osmanlı Hükümeti'nin emriyle Aden'de kuşattığı İngiliz birliklerine teslim olmak zorunda kaldı. Esaretten döndüğünde 25. Kolordu Komutanlığı'na getirildi ve 1919'da İstanbul Muhafızı oldu. Bu görevi sırasında Kuvayı Milliye'yi destekledi. 14. Kolordu Komutanı Yusuf İzzet Paşa, Mareşal Fuat Paşa, Mareşal Zeki Paşa, Ahmet Fevzi Paşa, Salih Paşa gibi ileri gelen hemşehrileriyle işbirliği içinde, Anadolu'daki Kafkas göçmenlerinin Milli Mücadele karşıtı hareketlere katılmalarını engellemeye çalıştı. İstanbul'daki birçok kişinin Ahmet Anzavur’un güçlerine katılmak üzere Anadolu'ya göçmelerini önledi. Milli Mücadele'yi destekleyen tutumu nedeniyle 16 Mart 1920'de İstanbul'u işgal eden İngilizler tarafından tutuklanarak Malta Adası'na sürgün edildi. TBMM adına Bekir Sami Bey tarafından imzalanan Londra Anlaşması uyarınca serbest bırakıldığında Rauf Orbay, Hatko İsmail Canbulat, Mürsel Baku (Paşa) gibi arkadaşları ile birlikte Ankara'ya giderek TBMM Ordusu'na katıldı. Komutanlık görevi yanında Elviye-i Selase Soruşturma Kurulu Başkanlığı yaptı. Abhazca, Almanca, İngilizce, Fransızca ve Arapça biliyordu. 1950 yılında İstanbul'da vefat etti. ESERİ: "Çester Projesi Hakkında Bazı Tenkidat ve Mütealaat (1923)" adlı bir kitabı vardır. AİLE * 1877-1778 Osmanlı-Rus Savaşı'na Çerkes Gönüllü Kuvvetleri ile katılan Hunc Kasbolet Bey'in oğludur. * Hayriye Melek Hunc'un ağabeyidir. * 14. Kolordu Komutanı Yusuf İzzet Paşa kayınbiraderidir. www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)