Murat Bardakçı ( 1955) tarihçi, yazar Haber Türk Genel Yayın Danışmanı Murat Gökhan Bardakçı 1955 yılında İstanbul'da doğdu. Ekonomi öğrenimi gördü. Musikiye Dr. Selahattin Tanur'la tanbur ve eser meşkederek başladı. Tanur'dan "icazet" aldı. Ekrem Karadeniz'le teori, teori tarihi ve ses sistemi üzerine çalıştı. Fahire Fersan ve Vecdi Seyhun'dan yararlandı. İlgi alanı, daha sonra musiki tarihine yöneldi. Abdülbaki Gölpınarlı'dan, şarkiyat kaynakları ve metodolojisi alanlarında büyük ölçüde faydalandı. Türk ve İslam Müziği'nin tarihiyle ilgili kitap, belge, fotoğraf, film ve ses kaydı gibi arşiv malzemesi topladı, geniş bir nota kolleksiyonu oluşturdu. Türk Müziği Tarihi'yle ilgili çok sayıda araştırması yayınlandı. Sultan Vahdettin üzerine Şahbaba kitabını yazdı. 2006 yılında Kanal D'de yayınlana 'Son Osmanlılar' dizisini yaptı. ESERLERİ: 1.Maragalı Abdülkadir, Pan Yayıncılık, 1986 2.Son Osmanlılar & Osmanlı Hanedanı'nın Sürgün ve Miras Öyküsü, Pan Yayıncılık-İnkılâp Kitabevi, 1991 3.Sultanî Besteler (Osmanoğulları'nın Son Padişahı Mehmet Vahideddin'in Eserleri), Pan Yayıncılık, 1997 4.Fener Beyleri'ne Türk Şarkıları, Pan Yayıncılık, 1993 5.Refik Bey (Refik Fersan ve Hatıraları), Pan Yayıncılık, 1995 6.Şahbaba: Osmanoğulları'nın Son Hükümdarı Vahdettin'in Hayatı, Hatıraları ve Özel Mektupları, Pan Yayıncılık-İnkılâp Kitabevi, 1998 7.Talât Paşa'nın Evrak-ı Metrukesi, Everest Yayınları, 2009 8.Neslişah: Cumhuriyet Devrinde Bir Osmanlı Prensesi, Everest Yayınları, 2011 9.Ahmed Oğlu Şükrullah: Şükrullah'ın Risalesi ve 15. Yüzyıl Şark Musikisi Nazariyatı, İstanbul, 2012 10.Üçüncü Selim Devrine Ait Bir Bostancıbaşı Defteri, Pan Yayıncılık, 2013 11.İttihadçı'nın Sandığı, İş Bankası Kültür Yayınları, 2014 12.Mahmut Şevket Paşa'nın Sadaret Günlüğü, İş Bankası Kültür Yayınları, 2014 13.Enver, İş Bankası Kültür Yayınları, 2015 ESER-AYRINTI SULTANİ BESTELER Murat Bardakçı Osmanoğulları'nın Son Padişahı Mehmet Vahideddin'in Eserleri Murat Bardakçı Kasım 1997, birinci basım Kapak Tasarım: Fatih M. Durmuş Nota Yazımı: Ziyaeddin Akyiğit Son dönem Türk tarihinin en tartışmalı isimlerinden olan Sultan Vahideddin bu kitapta siyasi kimliğiyle değil "kanuni-bestekar Mehmed Vahideddin" olarak yeralıyor ve ölümünden bu yana geçen 71 sene boyunca ailesi tarafından muhafaza edilen 41 adet bestesi ilk kez gün ışığına çıkıyor. "Sultani Besteler"de notası yeralan 41 adet eser Şehzade Korkud'dan Üçüncü Murad'a, Üçüncü Selim'den İkinci Mahmud'a, Sultan Abdülaziz'e, Halife Abdülmecid'e ve çok sayıda şehzade ve sultana uzanan ırsi bir geleneğin, Osmanlı ailesindeki bestecilik geleneğinin halkalarındandır. Bu eserler, Sultan Abdülmecid oğlu kanuni-bestekar Mehmed Vahideddin'in bir kısmı Dolmabahçe ve Yıldız saraylarının avizeli salonlarında, bir kısmı da San Remo'daki küçük bir sürgün villasının loş odasında örülmüş nağmeler dünyasının yansımasıdır. ESER-AYRINTI ŞAHBABA Osmanoğulları'nın Son Hükümdarı 6. Mehmed Vahideddin'in Hayatı, Hatıraları ve Özel Mektupları Murat Bardakçı Pan Yayınları - Gri Yayın Dizisi Sekizinci Basım: Kasım 1999 Kapak Grafiği: Fatih Durmuş Önsöz'den Şahbaba, yapayalnız bir insanın öyküsüdür. Şartların doğru karar vermesine imkan bırakmadığı, hatta olup bitenleri değerlendirmesine bile izin vermediği çaresiz bir insanın öyküsü… Huzuruna el-pençe girildiği günlerin hemen ertesinde hain ilan ediliveren sarayın yalnız adamının, Osmanoğulları'nın son hükümdarı Mehmed Vahideddin'in, torunları arasındaki ismiyle Şahbaba'nın hikayesi... Tac sahiplerinin gerçi hemen hepsi yalnızdır ve yalnız olmayan belki tek bir hükümdar bile yoktur ama aralarında derin bir mesafe de bulunsa, içlerini dökebilecekleri tek-tük dostlara sahiptirler. Peki, Sultan Vahideddin'in hiç dostu olmadı mı? Cevabı hükümdarın bizzat kendi kızı veriyor; Sabiha Sultan yayınlanmamış hatıralarında "… Babam, yaradılış itibariyle çekingen, çok mütevazi, muhiti çok dar, dostu, arkadaşı yok denecek kadar az bir insandı" diyor. Vahideddin iktidar yıllarında da yalnızdı… Bu yüzdendir ki hep tek başına kaldı ve nihayet bir zamanlar sureta da olsa kendisinden yana görünenler tarafından bile terkedildi O, bütün bu olup bitenlerin galiba en başından beri farkındaydı… Bu idrak ediş, sürgünde yazdıklarında apaçık görünüyor… Mektuplarında tahtından ve memleketinden olmuş bir hükümdardan ziyade küskün, yalnızlığın darbesi altında ezilmiş, dönüş ümitleri yavaş yavaş erirken vatan ve aile hasretini alaturka şarkılar besteleyerek terennüm eden, herşeyiyle kadere teslim olmuş bir insan konuşmaktadır… ESER-AYRINTI SON OSMANLILAR Murat Bardakçı Pan Yayınları - Gri Yayın Dizisi Birinci Basım: Eylül 1991 İkinci Basım: Ekim 1991 Üçüncü Basım: Eylül 1992 Beşinci Basım: Haziran 1999 36'sı erkek, 48'i kadın ve 60'ı çocuk, 144 kişiydiler... Osmanlı hanedanı, bu 144 kişiden ibaretti... 1924 Mart'ında, hepsi Türkiye dışına çıkartıldı... Ellerine ikişer bin İngiliz lirası ve bir yıllık "dönüşü olmayan" pasaport verildi. Mal varlıkları tasfiye edildi... Türkiye'ye girmeleri ve transit geçmeleri yasaklandı... Artık ne vatanları, ne de gelirleri vardı... Macera dolu bir sürgün yaşadılar... Geçinebilmek için, her türlü işte çalıştılar... Kimisi mezar bekçiliği yaptı, kimisi kapı kapı dolaşıp sabun sattı... Yabancı zindanlarda can verenleri oldu... Kimisi de başka hanedanların mensuplarıyla evlenip yeniden asalet ünvanı aldı... Sürgün, hanedanın kadın mensupları için 28, erkekleri için 50 yıl devam etti. 1974'te, ailenin tümünün Türkiye'ye dönebilmesine izin verildi. Bir kısmı döndü, bir kısmı yıllardır yaşadığı ülkelerde kaldı. Gazeteci Murat Bardakçı'nın, şimdi dünyanın hemen her tarafına dağılmış olan Osmanlı hanedanı mensuplarıyla görüşerek hazırladığı bu kitap, Ortadoğu'ya ve Avrupa'nın bir bölümüne yüzlerce yıl boyunca hükmetmiş bir aileden bugüne kalanların öyküsünü anlatıyor... Konusundaki ilk ve tek eser olan bu kitap, bir yerde, Osmanlılar'ın tarih sahnesinden çekilmelerinden sonraki tarihi... ESER-AYRINTI MARAGALI ABDÜLKADİR Murat Bardakçı Birinci Baskı: Aralık 1986 Nota Yazım ve Grafiği: Ganime Altun Hattat: Sabri Mandıracı Kapak Grafik: Final Reklamcılık ... Biz, bu kitapta eski çalışmalardan yararlanan, ancak şimdiye dek gözden kaçmış bazı kayıt ve belgeleri ön plana çıkartan bir inceleme sunuyoruz. İncelemenin temeli Abdülkadir'in biyografisine dayandırıldığından, ses sistemi, diziler, ika' formlar ve çalgılar gibi teknik konularda yüzeysel kalınarak bahislerin şerhine girilmemesi tercih edilmiştir... ESER-AYRINTI REFİK BEY (Refik Fersan ve Hatıraları) Birinci Basım: Mart 1995 Önsöz: Murat Bardakçı Refik Fersan'ın hatıraları, iki devrin romanıdır: Osmanlının son zamanlarıyla Cumhuriyet'in ilk yıllarının... Okuyucu, hatıralarda sadece geçmişin parlak musiki hayatını değil, can çekişen bir imparatorluğun aristokrat sınıfında yaşanan çizgiyi koruma mücadelesini ve genç cumhuriyetin ilk sancılarını bulacaktır. Murat Bardakçı bu kitabında, Türk Müziği'nde 18. yüzyılın son çeyreğinde başlayan modernleşme hareketlerini ve Refik Fersan'ın hayatıyla musikisini ele alıyor. Bunu, hatıratın tam metni izliyor... Türkiye'de bir Türk Müziği bestecisinin bizzat kaleme aldığı hatıraları ilk kez bu yayınla kitap haline gelirken, müziğimize besteci olarak büyük eserler vermiş ve bir tarza öncülük etmiş olan Refik Fersan, ölümünden 30 sene sonra yayınlanan hatıralarıyla, müzik literatürümüze de öncülük ediyor. ESER-AYRINTI FENER BEYLERİ'NE TÜRK ŞARKILARI Murat Bardakçı Birinci Basım: Nisan 1993 Kapak Gravürü: Fener Patrikhanesi baş mugannilerinden Yakumaki Protopsaltis (18.yy), tanburuyla Sunuş: Murat Bardakçı Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaşayan Fenerliler ve Karamanlılar gibi Rum Ortodoks kilisesine bağlı unsurlara yönelik, Bizans notasyonuyla kaydedilmiş Türk müziği parçaları bugüne kadar hiç araştırılmamış bir konuydu. Türkiye'de bu konuda yapılmış ilk çalışma olan "Fener Beyleri'ne Türk Şarkıları", Türk müziği sisteminin Bizans musiki teorisini nasıl etkilediğinin ve iki müziğin asırlar boyu devam eden birlikteliğinin kısa bir öyküsü. Murat Bardakçı, bu kitabında Bizans notasının tarihsel gelişimini de ele alıyor, ayrıca bu sistemle notaya alınmış Türk müziği parçalarının yer aldığı en önemli yedi kitabın dökümünü veriyor. Pan Yayıncılık Barbaros Bulvarı, 18/4 Beşiktaş 34353 İstanbul Telefon: 0212/2618072 0212/2275675 E-posta: [email protected] HAKKINDA YAZILANLAR Bayanlar, baylar; süper bir zekayla karşı karşıyasınız SERDAR TURGUT Hürportreler Hürriyet 2002 İlavesi Okuyucu bu süper zekanın ve bilgi birikiminin sadece gazetedeki sonuçlarıyla yetinmek zorundadır. Bu yüzden şanssızsınız aslında. Onun asıl birikimini gösterdiği yer kitapları. Murat ayrıca büyük bir musiki tarihçisi. ‘‘Mavi kanlıların’’ dünyasını da iyi bilir. O dünyada rahat hareket eder, belki de o dünyadandır da bilemiyorum. Yazarlığın altın kurallarından bir tanesi insanın sadece bildiği konularda yazmasıdır. Şu anda okumakta olduğunuz yazı egzersizlerinin amacı bu kuralın ihlal edilmesi durumunda neler olacağını ortaya çıkartmak olmalı. Murat'ı sadece yazılarından tanıyorum. Aynı mekanlarda kısa süreli bir arada bulunmalarımızda birbirimizi fazla tanıma imkanımız olmadı. Bir insanı ele veren gözleridir. Kafası fazla çalışmayan bir insanı gözlerinden hemen anlarsınız. Bakınız örneğin Tony Blair, George Bush jr., Pierce Brosnan. Murat'ın gözleri ve gözbebeğindeki hareketlenmeler ise süper bir zekayla karşı karşıya olduğunuzu ortaya koyar. Okuyucu bu süper zekanın ve bilgi birikiminin sadece gazetedeki sonuçlarıyla yetinmek zorundadır. Bu yüzden şanssızsınız aslında. Onun asıl birikimini gösterdiği yer kitapları. Örneğin Vahdettin'in hayatı üzerine kaleme aldığı eser Türk tarih çalışmalarında büyük bir devrim, bir alt üst oluşa yol açabilecek tarihi verileri ortaya çıkarmış durumda. Abartmıyorum, bulun ‘‘Şahbaba’’yı ve okuyun lütfen. Neden çok tartışılmaz bu konu? Benim için anlaşılması mümkün olmayan ve galiba da Türkiye'ye özgü bir durum bu. Murat asıl olarak büyük bir musiki tarihçisi. Şarkiyat kaynaklarını bulma yöntemlerini, metodolojiyi öğrenme sürecinde Türkiye'nin önde gelen alimleriyle çalıştığını, onlardan öğrendiğini biliyorum. Bu eğitimi üniversitede veremezler insana, orada öğretilenler ancak o şekilde usta-çırak ilişkisi içinde öğrenilir ve ancak o şekilde usta olunabilir, bunun başka yolu yok. Murat aynı zamanda ‘‘Mavi kanlıların’’ dünyasını da en iyi bilen insandır. O dünyada rahat hareket eder, belki de o dünyadandır da bilemiyorum ve yazabildiklerini de bize anlatır. Eminim ki yazamadıkları yazdıklarından çok daha fazladır. www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)