|
İlyas Bazna
istihbaratçı
Çiçero kod adlı Türk ajanı
Elyesa Bazna
28 Haziran 1904 tarihinde Priştine’de doğdu. 1918 yılında Sırplar'ın Priştine'yi işgali sonrasında ailesiyle İstanbul'a göç etti.
İkinci Dünya Savaşı yıllarında Ankara'da ilk olarak Yugoslavya Krallığı'na girdi. Daha sonra Almanya büyükelçilik müsteşarının uşaklığını yaptı. Elçilik müsteşarı mektuplarını okuduğu için kısa sürede onu kovdu.
1943 yılında İngiltere’nin Ankara büyükelçisi Hugge Knatchbull-Hugessen'in uşağı oldu. İngiltere büyükelçisine göre aptal ve İngilizce bilmeyen bir uşaktı.
Babasının ölümünden sorumlu tuttuğu İngilizlerden nefret ediyordu. 21 Ekim 1943 tarihinden itibaren İngiliz Büyükelçiliği’nden sızdırdığı istihbarat bilgilerini Alman Büyükelçiliği’ne sattı.
Aktardığı bilgiler arasında en önemlisi Normandiya Çıkarması'na ilişkin verdiği istihbarattır.
Ajanlık yaptığı yıllarda Alman Büyükelçisi Von Papen'in taktığı kod adının Çiçero olduğunu bilmiyordu. Kod adının Çiçero olduğunu 1950 yılında, İngilizlerin bu casusluk olayını açıklamasıyla öğrendi.
21 Aralık 1970 tarihinde Münih'te 66 yaşında, yoksul bir gece bekçisi olarak vefat etti.
Bazna’nın hayatı sinemada: Çiçero
Ben Çiçero'ydum (I was Cicero) başlığı altından yayınladığı anılarından yüksek bir kazanç elde etti. Kitabı 1951 yılında Beş Parmak (5 Fingers) adı altında sinemaya uyarlandı. Bazna rolünü James Mason oynadı.
Bazna’nın hayatının anlatıldığı bir diğer film de 2019 yılında Türkiye’de vizyona girdi. Çiçero adlı filmde Bazna’nın hayatını Erdal Beşikçioğlu canlandırdı.
www.biyografi.net (Binlerce Biyografi) |
|
|
|