Şükrü Saracoğlu ( 1887)- (1953)
siyaset adamı


Türkiye Cumhuriyeti'nin Beşinci Başbakanı


Mehmet Şükrü Saracoğlu



1887 yılında İzmir'in Ödemiş ilçesinde doğdu. Mülkiye Mektebi'ni (1909) bitirdikten sonra İzmir liselerinde öğretmenlik yaptı. Birinci Dünya Savaşı yılarında Cenevre Siyasal Bilimler Fakültesi'ni bitirdi. İkinci dönem çalışmalarına başlayan TBMM'ye, İzmir milletvekili olarak katıldı. Fethi Okyar hükümetinde Milli Eğitim Bakanı (1924-1925) oldu.

1926 yılında Türk ve Yunan halklarının değiştirilmesi amacıyla kurulan Muhtelit Mübadele Komisyonu'na Türk delegasyonu olarak seçildi. Dördüncü ve Beşinci İnönü hükümetlerinde Maliye Bakanlığına (1927-1930) getirildi.

1930 yılında Merkez Bankası'nı kurdu. Aynı yıl sağlığı nedeniyle görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Türkiye'nin iktisadi sorunları üstüne araştırma yapmak üzere ABD'ye gönderildi (1931). Dönüşünde Türk Pamuk Sanayii'nin temellerini atan bir rapor hazırladı. 1932 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun borçlarıyla ilgili sorunları çözümlemek üzere Paris'te yapılan görüşmelerde Türkiye'yi temsil etti ve 1933 antlaşmasını imzaladı.

Adalet Bakanlığı (1933-1939) yıllarında, Yargıç ve Avukatlar Kanunu'nu, Suçüstü, İcra-İflas Kanunları'nı yürürlüğe koyması, iş esasına dayanan cezaevleri kuruluş yasalarını uygulamaya sokarak, bu amaca dayalı İmralı cezaevini kurması önemli girişimleri arasındaydı.

İkinci Bayar hükümetinde (1938-1939) ve Saydam Hükümetlerinde (1939-1942) Dışişleri Bakanlığı oldu. 1942 yılında hükümeti kurmakla görevlendirildi. (1942-1946) yılları arasında başbakanlık yaptı. Bu dönemde bazen Dışişleri Bakanlığı'nı üzerine aldı.

1940 yılında İngiliz ve Fransız'ların, Türkiye'yi İtalya'ya karşı savaşa sokma isteklerini reddetti. 1948 yılında TBMM başkanlığına seçildi. 1950 yılından sonra siyasi hayattan çekildi. 1953 yılında İstanbul'da vefat etti.




HABER

Şükrü Saracoğlu Dosyası
Zaman 26 Şubat 2013

Fenerbahçe'nin efsane başkanlarından Şükrü Saracoğlu'nun aslen Trabzonlu olduğu ve başbakanlığı döneminde örtülü ödenekten Fenerbahçe'ye yardım ettiği ortaya çıktı.

Haftalık Aksiyon dergisi, Behram Kılıç imzasıyla son sayısının kapağına taşıdığı Şükrü Saracoğlu'nun bilinmeyen yönleri ortaya çıktı. Milli Eğitim, Maliye, Adalet ve Dışişleri Bakanlığı ile Başbakanlık ve Meclis Başkanlığı görevlerinde bulunan, Türk siyasi tarihinde önemli yere sahip, 17 yıl Fenerbahçe Spor Kulübü'nün başkanlığını yapan Şükrü Saracoğlu'nun aslen Trabzonlu olduğunu da derginin haberinde yeraldı.

Dergi, İzmir-Ödemiş doğumlu Saracoğlu'nun aslen Trabzonlu olduğunu ortaya koyduğu dosyada Saracoğlu'nun hayattaki tek oğlu Yılmaz Saracoğlu ile yapılan röportaja da yer verdi. Dergide yer alan habere göre 1887'de İzmir Ödemiş'te dünyaya gelen Saracoğlu'nun babası, Trabzon'un Akçaabat (eski adı Pulathane) ilçesinden göç ederek Ödemiş'e yerleşen saraç Mehmet Tevfik Usta, annesi ise ev hanımı Şerife Hanım.

Osmanlı'nın 1831 yılında yaptığı nüfus sayımında ilçenin adı Pulathane. Saracoğlu ailesi Pulathane'nin Mersin köyünden. Dergiye konuşan Saracoğlu'nun hayattaki tek çocuğu Yılmaz Saracoğlu (85) ise birkaç yıl önce babasının Trabzonlu olduğunu öğrendiğini söyledi. Yılmaz Saracoğlu, 'Babamın Trabzonlu olduğunu bilmiyordum. Ben de sonradan öğrendim. Şaştım kaldım bu işe' dedi.

Bundan 5-6 sene evvel bir Fenerbahçe kongresinde konuştuğu bir zatın kendisine dedesinin Trabzon-Akçaabat'tan Ödemiş'e göç ettiğini söylediğini anlatan Yılmaz Saracoğlu, 2010 yazında da Bodrum'da bir sanatkâra babasının portresini yaptırırken, yanına gelen bir kişinin kendisine, "Hiç kimse bilmez ama Saracoğlu Trabzon kökenlidir." dediğini anlattı.

Ailesinin Trabzon'dan nasıl göç ettiğini bilmediğini söyleyen Saracoğlu, "Öğrenemeyiz de. Ailede en yaşlı benim." diye konuştu. Babasının başbakanlığında Trabzon'a gittiğini, bu konu hakkında yaşarken hiç konuşmadığını dile getirdi. Yılmaz Saracoğlu, babasının 17 yıl Fenerbahçe'ye başkanlık yaptığını, Aziz Yıldırım'ın vefalı davranarak babasının adını stada verdiğini söyledi.

Dergi Şükrü Saracoğlu'nun Fenerbahçe'ye nasıl başkan olduğuna, Kadıköy'de İttihatspor'a ait şimdiki stadı nasıl Fenerbahçe'ye kazandırdığına da ayrı bir bölüm açmış. Şükrü Saracoğlu'nun 1946 yılında başbakanlığı döneminde örtülü ödenekten Fenerbahçe'ye 5 bin lira bağışta bulunduğu da dikkate değer bir detay olarak dergide yeraldı.

MAKAM ARABASIYLA SAKATLANAN ESAT'I HASTANEYE GÖTÜRDÜ

Yılmaz Saracoğlu babasının Fenerbahçe'nin Ankara'daki maçlarını kaçırmadığını da dergiye anlatıyor. Yılmaz Saracoğlu, babasının yaşadığı bir olayı da şöyle anlatıyor:

"Maçtan hemen sonra da eve gelirdi. Bir pazar günü, maçın bitmesinden ancak 2 saat sonra eve geldi. Çünkü maçta Esat sakatlanmış ve o zamanlar statta ambulans olmadığı için babam 2 no'lu makam arabası ile Esat'ı hastaneye göndermiş, maç bitince Numune Hastanesi'ne giderek Esat'ın tedavisinin bitmesini beklemiş, onu hastaneden alıp takımın kaldığı otele götürmüştü. Bu yüzden de eve gelişi gecikmişti."

17 yıl Fenerbahçe'ye başkanlık yapan Saracoğlu'nun adı, 22 Temmuz 1998'de Aziz Yıldırım tarafından stadyuma verilmişti.







www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)