İsmail Hakkı Berkok - (1954)
emekli asker



1890 yılında Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesine bağlı Yağlıpınar köyünde doğdu. Ali Berkok'un oğludur.

Büyük zorluklar içinde öğrenim görerek Harp Okulu ve Harp Akademisi'ni (1910) bitirdi. Önce Makedonya’da, Birinci Dünya Savaşı yıllarında da Irak ve Kafkasya cephelerindeki çeşitli birliklerde kurmay subay olarak çalıştı.

İki kardeşi Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale'de şehit düştü.

Bağımsız "Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti"nin kurulması çalışmalarına aktif olarak katıldı. Azerbaycan ve Kuzey Kafkasya'da faaliyet gösteren "İslam Ordusu" ve "Kuzey Kafkasya Kolordusu"nda kurmay subay olarak görevlendirildi.

Mondros Mütarekesi'nden sonra İstanbul'a döndü (1918).

Osmanlı Hükümeti tarafından oluşturulan bir kurul içinde tekrar Kafkasya'ya giderek Dağıstan ve Çeçenistan'daki ulusal hareketler içinde yer aldı (1920). Daha sonra Anadolu'daki Kurtuluş Savaşı'na katıldı.

Cumhuriyet döneminde çeşitli askeri görevlerde bulunarak Tuğgeneral rütbesine yükseldi. Daha Binbaşı rütbesinde iken askeri okullarda ve Harp Akademisi'nde Taktik (tabiye) dersleri verdi.

Harp Tarihi Encümeni Başkanlığı’na getirildi (1936). İkinci Dünya Savaşı başında seferberlik nedeniyle önem kazanan Milli Savunma Bakanlığı Seferberlik Şube Müdürlüğü görevindeydi. Daha sonra Askeri Yargıtay Üyesi oldu (1943).

1944 yılında "Türkçülük-Turancılık Davası"nı temyizen inceleyen kurul üyesiydi. Dışarıdan gelen tüm baskıları rağmen Milliyetçilere karşı alınan haksız kararları bozan kurul içinde yer aldı.

1946'da Askeri Yargıtay Üyesi ve Tuğgeneral iken kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.

Türkçe yanında Çerkesce (Adige), Rusça, Fransızca, Arapça ve Farsça biliyordu.

1950-54 yıllarında TBMM'nde Kayseri Milletvekili olarak görev yaptı. 1954 seçimlerinde yine seçildi. Ancak rahatsızlığı nedeniyle Meclis'e katılamadı.

1954 yılında Londra'da geçirdiği bir ameliyat sonucu vefat etti.

ESERLERİ:

Harp Akademisi'nde ve askeri okullarda öğretmenlik yaparken yayınladığı Taktikle ilgili eserleri bu konunun yetkin örnekleridir.

1939'da yayınlanan "Atatürk" ile ilgili eseri de bu konudaki ilk ciddi çalışmalardan biridir.

Kitap halindeki diğer eserleri şunlardır:

"340-341 Senesi Harbiye Mektebi Zabitan Kursunda Arazi Üzerine Tatbik Edilen Tabiye Meseleleri" (İstanbul), "Tabiye-i Esasiye" (4 Kitap, İstanbul 1927), "Müşterek Tabiye, Muhtelif Sınıfların Birlikte Sevk ve İdaresi" (Harbokulu Matbaası 1928), "Tabiye Meseleleri" (İstanbul 1928), "Kurtuluş Yolu" (İstanbul 1957), "Tarihte Kafkasya" (İstanbul 1958)

Yazarın "Kurtuluş Yolu" adlı felsefi denemesi ile "Tarihte Kafkasya" adlı eseri, kendisinin ölümünden sonra ailesi tarafından yayınlanmıştır.




Yazıları

Kafkasyalıların yayın organlarında ve askeri dergilerde yayımlanmış çok sayıda yazıları vardır.

Bunlar arasında "Büyük Harpte Şimali Kafkasya'daki Faaliyetlerimiz ve 15. Fırkanın Harekatı ve Muharebeleri" (Askeri Mecmua, Sayı : 94, Tarih Kısmı, Eylül 1934) başlıklı uzun makalesi, Kafkas Tarihi açısından da özellikle önemlidir.



www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)