|
|
|
|
|
Konyalı Vehbi Efendi
( 1861)- (27.11.1949)
din adamı, müfessir, yazar
milletvekili
Mehmet Vehbi Çelik
1861 yılında Konya'nın Hadim ilçesinde doğdu. Hasan Bey'in oğludur. İlmiye kariyerinden yetişti ve bu kariyerin doruğuna ulaştı. Hulasatü'l-Beyan adlı tefsiri bu kariyerin en ünlü eserlerindendir.
İstanbul hükümetiyle Anadolu'nun bağlantısı kesildiğinde Konya Müdafayı Hukuk Cemiyeti'nin başında bulunuyordu. Bu sırada valinin Konya'yı terk etmesi üzerine, Müdafayı Hukuk adına Konya Valiliği'ni üzerine aldı. Tarihimizde bunun benzeri yoktur.
Konya'nın Birinci Millet Meclisi'ne seçtiği milletvekilleri arasında bulundu. İlk şeriye vekillerinden oldu. Konya'nın Milli Mücadele'ye maddi ve manevi büyük katkısını sağlayanlardandı. İlk anayasayı hazırlayanların arasında bulundu.
1949 yılında vefat etti.
ESERLERİ:
1.Hülâsat’ü 1-Beyan Fi Tefsiri’l-Kuran
On beş ciltten oluşan eser, 1915 yılında bitirilmiştir. İlk defa 1928 yılında eski harferle, 1966-1969 yıllarında da yeni harferle 4. baskısı fihristle beraber on altı cilt olarak çıkmıştır. Tefsir geniş halk kitleleri arasında büyük rağbet görmüştür.
2.El-Akaidü’l- Hayriye Tercümesi 1340-1343
3.Ahkâm-ı Kur’âniye, İstanbul 1947
4.Sahih-i Buhari, 1-4, İstanbul 1966,1981
5.Siyasi Hatıralar (Basılmamıştır)
HAKKINDA YAZILANLAR
Konyalı Vehbi Efendi
Milli Mücadelede Atatürk'ün Çevresi İlk Mücahitler
Sadi Irmak
Din bilginlerinde zamanın üstadı olarak tanınan Vehbi Hoca, din duygusu ile milliyet duygusunu gönlünde birleştirmiş bir bilgindi. Hadim ve Konya medreselerinde yetiştikten sonra İstanbul'da o zaman en yüksek Teoloji Fakültesi sayılan Darül-Hilafe medresesinden de en iyi dereceyle icazet aldıktan sonra mesleğinde zirveye ulaşmış, bir otorite olmuştur.
Meşrutiyet döneminde bir aralık taşrada büyük illerde yüksek okul açma denemesine girişildiği sırada Konya'da da bir hukuk mektebi açılmıştı. O dönemde de İstanbul'dan taşra'ya rağbet olmadığından bu yüksek okula ancak mahalli yeteneklerden hoca aranmıştı. Bunlar arasında medeni Hukuk-Fıkıh hocalığı Vehbi Efendi'ye verilmişti. Vehbi Hoca bu görevde önemli başarı sağlamıştır.
Onun asıl hüviyet ve himmeti, Milli Mücadele başlarken ortaya çıkmasındadır. Anadolu'da Müdafaa-i Hukuk'un ilk kurulduğu yerlerden birisi Konya'dır. Kuranların başında Vehbi Hoca bulunmuştur. Vehbi Hoca son Osmanlı Mebusan Meclisine Konya'dan mebus seçilmişti.Bu Meclisin başkan vekilliğini yapmıştır.Bu görevdeki himmeti önemlidir. Misak-ı Milli'nin bu Meclisce kabulünde şahsi otoritesiyle rol oynamıştır.Milli Mücadeleyi desteklemesi için Meclis tarafindan Padişah'a gönderilen üç kisilik heyette Vehbi Hoca'da bulunmuştur. Bu Meclisin İngilizler tarafından basılıp dağıtılmasından sonra Ankara'da ilk büyük Millet Meclisine en erken katılanlardan birisi olmuştur.Bir aralık Konya Valisinin vazifeyi bırakıp kayıp olması üzerine,halkın arzusuyla Valiliği üstlenmiş ve bir güven unsuru olmuştur.
Meclis tarafindan umur-u şeriye vekaletine seçilmiştir. Bu görevde iken saltanatın ilgasına dair şeri fetvayı veren ve bunu meclis huzurunda okuyup kabul ettiren de Mehmet Vehbi Hoca idi.
|
Siz de biyografi.net'te yer alabilirsiniz
"
İyi ki, biyografi.net var!" |
|
|
biyografi.net
|
Tanıtım |
 |
|
|
 |
|
|
Tanıtım |
 |
 |
|
